Нарын облусунун Ат-Башы районунун Ача-Кайынды айлынын Ой-Терскен мектебинде куноскана куруу Буткул дуйнолук банктын каржылоосу менен ишке ашканы жатат. Долбоорду"Коонорбос Мурас" коомук уюму, АчаКайынды айыл окмоту жана АтБашы токой чарбасы чогуу ишке ашырат. 

Буткул дуйнолук Слоу Фуд кыймылынын миссиясын Кыргызстанда жайылтууга    баарыныздарды чакырат  элем.   

Салам Бегайым,макул шарттарын айтып тушундуруп койсон. Слоу Фудка мучо болуш учун жылына канча взнос толош керек.

Маалымат Назарматова Астра - Сокулук району Жаны-Жер айылы "Дан-жер жамааты" тарабынан даярдалды:

Подготовили лунки для выращивания помидоров. После выкапывания лунок все лунки заполнили подготовленными почвами которое, содержит в составе гумус и обычная земля. В соотношении 1/1.

Апрель месяц – месяц посадки рассады на постоянное место, то есть рассады пересаживали в парник для дальнейшего выращивания помидоров. Специально изготовленным инструментом  подготовили лунки, место для рассады.

Рассады подготовили к посадке, полили чтобы почва со стаканчиков выпадали комками без повреждения корней .

Маалымат Назарматова Астра - Сокулук району Жаны-Жер айылы "Дан-жер жамааты" тарабынан даярдалды:

Идут работы по ухаживанию рассад в парнике. Идут работы по удалению  сорняков, полив, поддерживание температуры. Натягивания ниток для подвязывания рассады. Подвязывание рассады. Появились первые бутоны.

Маалымат Назарматова Астра - Сокулук району Жаны-Жер айылы "Дан-жер жамааты" тарабынан даярдалды:

Произведена пахота, пахоту произвели сотрудники лицея. Подана заявка на приобретение ГСМ и приобретены.

В лицее нет комплект агрегатов то которое требовалось, поэтому пришлось нанимать фермеров села имеющихся нуждающихся агрегатов.

После проведения фрезерных работ провели бороску. Грядки которые не смог трактор довести до конца участка  бороски провели вручную. Проведенные грядки полили перед посадкой и через день начали посадки. Были посажены помидоры сорта: бычье сердце, ТМК, новичок. Подготовлены место для перца.

Ысык-Кол областынын Туп районунун эспарцети мал учун гана баалуу тоют эмес туура тамактанууда организм учун алмаштыргыс болгон бал алууда эн биринчи орунда турат. Учурда Туп районунун Мин-Булак айылында эспарцет гулдоп баштап балчылар бал алууга кам коруп иштер кызуу башталууда. Эспарцет талааларына Чуйдон бери келишкен балчылар топтолууда. Эмесе озубуздун корообуздагы бал челек иштери боюнча маалымат.

Ысык-Кол областынын Туп районунун эспарцети мал учун гана баалуу тоют эмес туура тамактанууда организм учун алмаштыргыс болгон бал алууда эн биринчи орунда турат. Учурда Туп районунун Мин-Булак айылында эспарцет гулдоп баштап балчылар бал алууга кам коруп иштер кызуу башталууда. Эспарцет талааларына Чуйдон бери келишкен балчылар топтолууда. Эмесе озубуздун корообуздагы бал челек иштери боюнча маалымат.

Турдубеков Тилек Омурбекович Мин-Булак айылы Туп району.Огороддо кара ,кызыл карагатын бир нече туру,барсылдак(крыжовник),чеснок,сабиз,кызыл кызылча.Жашылча жемиштерди остуруу витаминдуу азыктар менен уй булоону камсыздоо

Кун ысып жер кургап кеткенине байланыштуу Био Кж нин жардамы аркылуу алынган тамчылатып сугаруу системасы менен чакан карагат плантациябызды сугаруудабыз.

Саламатсыздар урматтуу платформанын катышуучулары суроолорунуздар боюнча жооп айта кетсем: Биринчи аарылардын кыштан чыгуусу боюнча. Кышкысын тамак ашынын тактап айтканда балынын жетиштуулугун камсыздап туруп суук тушкондон сон атайын кыштоочу сарайга киргизебиз. Жаз келип кун жылыганча карангылыкта жана тынчтыкта жашашып анан сыртка чыгарабыз. Кыштоодо тамак ашы уномдуу болуп аз кетет.. экинчи шекер боюнча болсо бул вариант «план б» варианты. Эгерде тамак ашы кышында тугонгон болсо жайкы гулдор гулдоочу убакка жетпей турган болсо шекер кайнак сууга эритилип сироп турундо аарыларга куюлат. Алар ошол сироп мн жаны балапандарды тамактантып остуруп чонойтушат. Алма орук гулдой баштаган учурда токтотулат. Андан ары аарылар сырттан таап келген бал мн жандарын багып кетишет. Менин практикамда бал челектерди сатып алган жылы ошондой болгон себеби мурда бал челек болбогондуктан бал запасы жок болгондуктан. Андан кийин тамак ашын озум жетиштуу камдап алам. Жазында шекер мн тамактантуу бал сапатына таасир этпейт себеби сироп мн алар балапандарын тамактантып кобойууго шарт тузулот.

ПАРНИКТЕ КӨЧӨТ ӨСТҮРҮП, КИРЕШЕ ТАБУУ ЖОЛУ

«Жашылча көчөттөрүн жаздын алды менен парникте жана күнөсканада (теплица) өстүрүүгө болот. Күнөсканадагы көчөттөр күн нурун жутпагандыктан парниктикине караганда алсызыраак болушат жана ачык абага, жер кыртышына көнүп, өсүп кетүүсү бир аз кыйынчылык туудурат. Парникте өстүрүлгөндөр жерде бат тамырлашат» дейт 20 жылдан бери көчөт өстүрүп киреше тапкан Сапарбай Буркановдун тажрыйбасынан

1-кадам

ПАРНИКТИ ДАЯРДОО
Узундугу – 10 метр
Туурасы – 1 метр
Бийиктиги – 70 сантиметр

Керектелүүчү жабдыктар:
Жоон зым – 21 метр же 1,5 метрден кесилген 21 даана. Тирөөчтөрдүн аралыгы 50 сантиметрден болот. 1 даанасы – 45 сом. 21х45=945 сом
Полиэтилен клеёнкасы – 12 метр (калың, туурасы 3 метрлик). 1 метри 40 сом. 12 метр х 40 сом = 480 сом

Эскертүү: Эгер клеёнка жука болсо эки каттап жабууга туура келет.

Чыгым – 1425 сом

Жерди 20-25 сантиметр казып, үстүнө малдын эски күйгөн кыгын (жылкынын кыгын тандасаңыз эң жакшы) таштап коюңуз. Кык жердеги жылуулукту жакшы кармагандан тышкары мыкты жер семирткич болуп берет. Кык 3-5 күн жаткандан кийин үстүнөн буу чыга баштайт. Ошол кезде үстүн таптап, анан кадимки топуракты төшөө керек.

2-кадам

УРУК ТАНДОО ЖАНА СЕБҮҮ

• Урукту колдон келсе жакшы тааныш адамдарыңыздан сатып алуу керек. Болбосо сиз каалабаган сорттогу жашылчанын уругу колго тийип калышы деле мүмкүн.
• Урукту себердин алдында аны 1-3 пайыз марганцовканын эритмесине 20-30 мүнөт чылап, зыяндуу оору козгогучтардан дезинфекциялап алабыз. Ал кургагандан кийин гана себүүгө киришсеңиз болот.
• Урукту өз убагында себиңиз. Маалынан мурда (аба салкын кезде) сээп койсоңуз, урук өнүп чыкпайт да, күн жылыганга чейин чирип кетет.
• Урук канчалык суюк себилсе, көчөттөргө азык зат көп жетип, ошончолук жакшы өсөт.
• Узундугу 10, туурасы 1 метр өлчөмүндөгү парникке орто эсеп менен 50 грамм урук сарпталат. Болжол менен мындан 10 миңге жакын көчөт алууга болот. Учурда помидордун эң жакшы сортунун, алсак, ТМК сортунун уругу 1 килограммы 10 миң сомго чейин жетет. Болгар калемпириники сортуна карата 4-6 миң сомго чейин.
• Урукту бир аз топуракка аралаштырып, анан парникке тегиз чачабыз да, тырмоо менен тырмайбыз. Андан соң парниктин каркастары орнотулат. Бул үчүн зымдарды ийип, араларын 50 сантиметр кылып парниктин үстүнө бекем сайып чыгабыз. Зымдын ордуна талдын өтө жоон эмес жаш бутактарын пайдалансаңыз да болот. Парникке жылуу суудан сээп, клеёнканы жабабыз. Клеёнканын четтерин бекем, аба кирбегендей кылып топурак менен көмүп салуу керек. Жыйынтык:
  50 грамм помидор уругунун баасы – 1200 сом
  1425 сом (парниктин чыгымы)+ 1200 сом (помидор урук)= 2625 сом
  50 грамм болгар калемпиринин уругунун баасы – 300 сом
  1425 сом (парниктин чыгымы)+ 300 сом (болгар калемпиринин уругу)= 1725 сом

3-кадам

СУГАРУУ, ОТОО ИШТЕРИ

• Урук өнүп, биринчи жалбырагы көрүнгөн кезде парниктин ичине бир аз муздак аба киргизип, температураны 1-2 градуска төмөндөтүп коюу керек. Бул ыкма көчөттүн боюнун бат өсүп кетүүсүнүн алдын алат. Сабагы узарып кетсе начар көчөт катары саналат. Сабагы жоон жана кыска көчөттөр кийин жерге отургузганда бат тамырлайт.
• Парникти сугаруу, отоо иштери үзгүлтүксүз жүргүзүлүп туруусу керек. Бирок өтө былчылдатып сугарууга болбойт. Аба ырайына карап, кургап бараткан учурда сугаруу оң.
• Абанын температурасы +12 градустан жогору болгон кезде клеёнкасын ачып, желдетүү талап кылынат. Болбосо өсүмдүктөр күйүп кетиши мүмкүн.
• Парниктин ичиндеги температураны сөзсүз эске алыңыз. Ал жашылчанын түрүнө карата аныкталат.

4-кадам

САТУУ
Узундугу 10, туурасы 1 метр өлчөмүндөгү парниктен болжол менен 10 миңдей көчөт алууга болот. Көчөттүн баасы сортуна карата коюлат. Алсак, помидордун ТМК сортунун көчөтү былтыр 2,50-3 сомдон сатылды. Болгар калемпириники 1-1,5 сомго бааланган. Ошондо орточо баада:
Помидор көчөтү 10 000 даана х 2 сом 75 тыйын = 27 500 сом
Таза киреше: 27 500-2625= 24 875 сом
Болгар калемпири – 10 000 даана х 1 сом 25 тыйын=12 500 сом
Таза киреше: 12 500-1725=10 775 сом

Эскертуу:
Эгер жашылчалардын көчөтүн өстүрүп бизнес жасайм дегендер анда парникти күзүндө эле дайындап, ага салынуучу топуракты зыянкеч курт-кумурскаларга, отоо чөптөргө каршы каражат менен дезинфекциялап даярдап алса болот.

Саламатсыздарбы коллегалар,№1 команданын тренери Буажар эженин иш тажрыйбасынан алып жуктоп койдум,себеби биздикилер ал баракчаларды окубаганы корунуп турат,пайдасы тийет жана керектуу деп ойлойм.