Welcome to the

Kyrgyzstan
Space shortcuts
Kyrgyzstan KYR
Skip to end of metadata
Go to start of metadata

Долбоорунун аталышы: 

Адрес: - Баткен областы,Кадамжай р-ну,Халмион АО,Чекелик айылы

Чакан долборунун максаты: 

Жашылчаларды остургон туруктуу уй-булолорду уюштуруу


Аткарылышы боюнча маалымат:

Негизинен Баткен элдери багбанчылык менен алектенип келет. Ошол эле учурда дыйканчылык, жашылча эгуу менен да алектенгендери аз эмес. Баткен областынын Кадамжай районуна караштуу Халмион айыл окмотундо Дадаев Муктар жергиликтуу аялдар менен бирге ачык талаага долбоордун каржылоосу менен сапаттуу жашылча уроонун остурууну коздоп, иш алып барууда.

Дадаев Муктар «Тоолук агро экосистемада тамактанууну жакшыртуу» долбоорунун алкагында «Потенциалды +нуктуруу» программасында Айылдык Кызмат Корсотуучу (АКК) болуп тандалып алган. Ал 10 аялдан турган 2 оз ара жардамдашуу топтору менен «Сапаттуу жашылча уродорун ондуруп, ачык талаада остуруу» боюнча бизнес идеясын иш жузуно ашырууда.

Бул ишке топ мучолору активдуу катышып, куз айларында топ мучолору компостторду даярдап башташкан.


Андан тышкары АКК Дадаев Муктардын 1 оз ара жардамдашуу тобу 5 жыл алдын тузулуп, бир канча долбоорлор, Коомдук Фонддор менен  иштешип келишкен. Мисалы; 2016-2018 жж. Жалал Абад айылдык консультациялык кызматы тарабынан аткарылган «Сууну эффективдуу пайдалануу бул туруктуу жамааттарды тузуунун негиздери» долбоору менен активдуу, тыгыз иштешип «Куносканада жашылча остуруу» кичи долбоорун жазып, сапаттуу уруктарды, тамчылатып суугаруу системасы, куноскананы жабуучу пленка утуп алган. Топ мучолору менен  куноскананы иштетип жакшы тушум алууга жетишкен. Ал эми ушул эле долбоордун натыйжалуу аткарылышына, ошол жылдары Халмион айыл окмотунун башчысынын орун басары болуп турган Дадаев Муктар чо\ салым кошкон.

Муктар аке Жалал-Абадка семинарга катышып кеткенден кийин оз тобуна долбоор боюнча маалымат берип, анын максатын ке\ири тушундургону учун, оз ара жардамдашуу топтору да активдуу иштеп жатат.

Жалпысынан Муктар аке озу озунун 2 оз ара жардамдашуу топторуна «Туура тамактануу», Жашылчаларды остуруу, топурак даярдоо боюнча оккууларды откон. Андан тышкары жергиликтуу тургундарга да жогорудагы темалар боюнча маалымат берип, жалпы 61 адам катышып, анын ичинен 51 аялдар, 10 эркектерди тузгон.

 Аткарылган иштер:

Февраль айынын башында Дадаев Муктар Бадырандын «Арзу»,»Фонтина» сортун, ал эми помидордун «Буран» сортун алып, ар бир топ мучолоруно болуп берген.

28.02.2020 куну топтун 1 мучосунун уйундо парникке урон себууну практикада корсотулгон.

Анын айтымында « Парниктерди олчомдору кленканын размерине жараша болот, чункурча даярдоо учун жер кыртышынын 20 см топурагын Бир тарапка которуп алабыз, дагын 20 см калындыктагы топуракты экинчиси тарапка чыгарабыз, чункурча астындагы жумшатып даяр компос жэ малдын кыгын устунку чыгарылган топуракты аралаштырып чункурга толтурабыз.  Парниктерди чункуру канчалык Терентьев болсо парник жылуу болот.  Даяр болгон парникти кленка менен эки уч кун ороп койобуз, жылуулук топтоо учун, анан урон даяр болгондо парнике сууну аябай коп себип анан уронду себип,  урон толук онуп чыкканга чейин дымдап койобуз.

Халмион айыл аймагынын Таш Добо айылында Тешебаева Шахадат жетектеген ООМАТ" Оз ара комоктошуу бирикмеси ПРООНдун азык тулук программасынын негизинде Жалал Абад СКС тарабынан комоктошуп курулган куносканада "куноскана куруу жана аны натыйжалуу пайдалануу" долбоорунун алкагында окуу семинарларды откоруп жатышат, ошондой эле туура тамактануу менен таза азыктарды ондуруу боюнча талкуу журду жана маалыматтарды алышты. Оомат группасы Жалал Абад СКС тарабынан уюштуруп торт жыл болду, биргеликте иштеп келе жатышат

Окуу семинар карантинге чейин откорулгон, азыркы кундо аз аз группа менен чогулуп куносканадагы жумуштарды аткарышууда

Бул долбоор эки жыл мурда аткарылган, ошол группаны колдоо жана иштерин жандандыруу максатында айыл окмоту жаны долбоорлорго тартып жатат. Алардын ортодо топтолгон фонттору бар, финансалык билимдуулугун да артыруу зарыл экен. Ортодо топтолгон акчага группанын башка мучолоруно чакан куноскана курууну пландаштырып жатышат. Буюрса тез кундо турмушка ашып калса керек. Алар  Жалал Абад СКС ее ото раазылар

Андан тышкары биздин группанын  торт мучосу тез арада чакан куноскана курууга киришишти, бадран кочоттору даяр

  • No labels

12 Comments

  1. Күндө 800 граммдан жашылча-жемиш жеген киши узак жашайт


    Окумуштуулар суткасына 800 граммдан жашылча-жемиш жеген киши узак жашайт деген тыянакка келүүдө.

    Лондондогу империялык коллеждин окумуштууларынын эсеби боюнча, бул сунуштар аткарылганда дүйнөдө жылына 7,8 млн эрте өлүмдү алдын алууга мүмкүн эле.

    Аз сандагы эле мөмө жана жашылча жемиштерди жегендин өзү деле ден соолукка кыйла эле пайдасын берет. Адам буларды канча көп жесе, ошончо жакшы.

    Окумуштуулар күнүнө 200 граммдан мөмө жана жашылча жемиштерди жеп туруу төмөндөгү оорулардын коркунучун төмөндөтөт дейт:

    • Жүрөк, кан-тамыр ооруларынан каза табуу кооптуулугун -13%,
    • Рактын күчөп кетишин - 4%,
    • Эртелей каза табуу кооптуулугун - 15% азайтат.

    800 грамм мөмө жана жашылча жемиштер:

    • Жүрөк, кан-тамыр ооруларынан каза табуу кооптуулугун - 28%,
    • Рактын күчөп кетишин - 13%,
    • Эртелей каза табуу кооптуулугун - 31% төмөндөтөт.

    Мындай тыянак 95 түрдүү иликтөөлөрдүн негизинде чыгарылды. Иликтөөдө 22 миллион кишинин тамактануу адаты изилденген. Иликтөө тыянактары International Journal of Epidemiology журналына жарыяланды.

    Окумуштуулар ооруларды төмөндөткөн мөмө жана жашылча жемиштердин эффективдүүлүгүнө карап бөлүшкөн. Маселен рак илдетин төмөндөтүүдө шпинат жана перец, ошондой эле түстүү капуста сыяктуу жашылчалар.

    Жүрөк, кан-тамыр ооруларын төмөндөтүүдө алма, алмурут, цитрус, капустанын түрлөрү, редиска сыяктуу жемиштер пайдалуу.

    Ошондой эле жашылча жана мөмө жемиштер холестеринди азайтып, кан басымын төмөндөтөт жана иммундук системанын иштешин жакшыртат.

    Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму күнүнө 400 граммдай мөмө, жашылча жемиштерин жеш керек деп кеңеш берет. Бирок дарыгерлер бул кеңешти аткарган кишилер сейрек экенин белгилөөдө. (AbA)

  2. 2021-жылдын 20-22 май күндөрү  долбоордун кезектеги окуу  семинары  ⁷өтүп  жатат. Семинарда региондордон келген Суулар  өздорүнүн  ушул күнгө  чейинки  аткарган иштери  тууралуу кеңири маалымат беришти. Мен үчүн  жаңылык  болгону  эчки  баккан  спулардын  эчкиге  кандай  мамиле  жасоо  керектиги,  сүтү  адамдын  имунитетин  көтөрүп коп  ооруулардга  шыпаалык  касиеттери барлыгы  жаңылык  болду. Ал эми  сөөлжан  багып  биогумус  өндүргөн  эже  аябай жакшы  натыйжаларга  жетишип., таза  экологиялык  жемиштерди  өстүрүп  пайдалануу  натыйжасында  ден соолугу  чыңдалып  анемия ооруусунан  арылыптыр.  Ал эми  бийик тоолуу аймакта жашаган  эжелер  күнөсканадагы  жасаган  ийгиликтери, күнөскананы  мүчөлөрү  тарабынан  жайылып  жатканы тууралуу  мактанышып  сыймыктанышып  жатышты 

  3. Быйылкы жылда  группабыздын  ар бир  мүчөсү  жашылча  жемиштердин  ондон  ашык  түрүн  тамаркаларга  эгип  жетиштирүүгө  аракеттенип  жатышат 

  4. Семинарда  врачтын лекциясы  өтө  кызыктуу болду, 

  5. Маалыматтарды  группага  жеткирүү  өтө манилүү 

  6. Аракетке  берекет 

  7. Базарларда  сатылып  жаткан  мөмө жемиштердин  сапатын  текшерүүнү  бийлик  колго  алуу  керек 

  8. Сөөлжан  багууну  группада  милдеттүү  колго  алуу зарыл 

Kyrgyzstan KYR