Салам коллегалар! 2018 жылдын 29 сентябрында Талас облусунун Талдуу-Булак айылында "Органикалык айыл чарбасынын негиздери жана сетификаттоо, Тоолуу аймактарда азыктанууну жакшыртууга багытталган айыл чарбасы жөнүндө" областык окуу-практикалык семинар болуп өттү.

Уюштуруучулар: Био-КG органикалык Кыймыл Федерациясы, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн Талас областындагы ыйгарым укуктуу өкүлчүлүгү, "Тоолуу аймактарда азыктанууну жакшыртууга багытталган айыл чарбасы" долбоору.

Катышуучулар: Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн Талас областындагы ыйгарым укуктуу өкүлчүлүгү, райондун акимдери, Райондордун агрардык өнүгүү башкармалыктарынын башчылары, айыл өкмөт башчылары, ММК, коомдук уюмдардын өкүлдөрү, областагы 37 айылынан фермерлер.

Семинарда  Компост жасоо боюнча мастер-класс өткөрүлдү. Компост эмне?, үй шартында кантип даярдаса болот? колдо бар органикалык материалдарды туура пайдалануунун методу боюнча элге кенен айтып көрсөтүп бердик. Кызыктуусу колдонулбаган, колдо бар органикалык материалдарды максатсыз, ар кандай жолдор менен жок кылабыз, мисалы: түшкөн жалбырактарды, ашкана калдыктарын, малдын кыгын, кашектерди, отоо чөптөрдү, кайра иштетүүдөн калган продукталар, үйдөн чыккан мусор, сойулган малдын калдыктары, сүт азыктарынын калдыктары, кирдин суусу, алынган түшүмдүн калдыктары ж.б. Ушул материалдарды айыл чарбасына азык катары колдонсок түшүмдү жогорулатууда, айлана-чөйрөнү сактоодо, ден-соолукту сактоодо зор мааниси бар. Күнүмдүк жашообузда канчалаган органикалык материалдарды максатсыз өрттөө, сууга агызуу, талаага калтыруу аркылуу жок кылып айлана чөйрөгө, ден-соолука, экономикабызга чоң зыян алып келүүдобүз.

Компост жасоо - бул жөн гана жер-семирткич даярдоо эмес, адамдын ден-соолугуна кам көрүү, айлана-чөйрөнү таза кармоо, экономиканы чыңдоо.

12-13-ноябрь 2018-жылы  Бишкек шаарында айыл чарба продукцияларынын  сапаттык стандарттарын алдыга жылдыруу боюнча

Борбордук Азиянын жумушчу тобунун кезектеги III-Кенешмеси болуп отту. Кенешмеге Кыргызстан, Тажикстан, Озбекстан, Казактан олколорунон:

• стандарттар, метерология уюмдарынын окулдору 
• бизнес окулдору
• консалтинг уюмдарынын окулдору
• ондуруучулор, ассоцияция окулдору
• GIZ- Тажикстан, GIZ-Кыргызстан Эл аралык кызматташтыкты онуктуруу уюмунун окулдору
• UNDP, ПРООН эл аралык уюмдарынын окулдору болуп
  бардыгы  55 адам катышты.
  "Био Сервис" коомдук фондунан мен-Раимкулова Буажар катыштым.

Кенешме Евро Биримдиктин Борбордук Азия Инвест-IV Программасынын алкагында аткарылды. Кенешмени Евро Биримдиктин Экономикалык Комиссиясынын жумушчу тобун жетектеген Умед Асланов алып барды.

Кенешмеде Борбордук Азия мамлекеттери тарабынан ондурулгон айыл чарба азыктары БУУ тарабынан кабыл алынган стандарттардын  сапаттык корсоткучторуно дал келбегендиктен башка олколорго экспорттоодо койгой жаратып жаткандыктан сапаттык стандарттарга озгортуулорду киргизуу учун Евро Биримдиктин Экономикалык Комиссиясына сунуштарды киргизуу боюнча маселелер каралды.

Бул азыктардын сапаттык стандарттарына озгортуулорду киргизуу боюнча Секретариаттын сунушу менен 

• жаны бышкан кайналы жана кайналы кагы боюнча жооптуу болуп Кыргызстан
• пияз боюнча жооптуу болуп Тажикстан
• коон боюнча жооптуу болуп Казакстан
• жузум боюнча жооптуу болуп Озбекстандын
  стандарттын сапаттык корсоткучторун биздин шартка карата иштеп чыгуу жоопкерчилиги ар бир олконун улуттук техникалык группаларына бекитилди

Борбордук Азиянын жумушчу тобунун келечектеги пландары

• сапаттык стандарттарды жылдыруу
• Фергана ороонундогу даярдалган азык тулуктордун озгочолукторун таанытуу
• Улуттук техникалык топтун сапаттык стандарттар боюнча билимдерин оркундотуу.

Кийинки откоруло турган Кенешме февраль 2019-жылы Душанбеде откоруу белгиленди.

2018-жылдын 15 ноябрь куну Жалал-Абад облустук ден соолук чындоо борбору (ДЧБ) тарабынан  облустук семинар болуп отту.

Катышуучулар:  Райондук, шаардык ден соолук чындоо борборлорунун окулдорунон 25 адам катышты.

Тема: Толук баалуу тамактануу

Уюштуруучулар: республикалык, региондук, облустук (Торобекова Шайлоокан) ден соолук чындоо борбору

Семинарды республикалык ДЧБ нун адиси Сагынбай Уездбаев, туштук болумунун адиси Бекзат тарабынан отулду.

Катышуучуларды активдештируу учун ойлорду топтоштуруу, топтук иштерди аткаруу, талкулоо жургузулду.

Катышуучулар оз пикирлерин ачык-айкын билдируу менен жашообузда кездешип жаткан тамактанууга байланышкан койгойлордон мисал келтиришти.

Тренер тарабынан ДЧБнун адистери айылдык ден соолук комитетинин окулдоруно тренинг откондо жонокой жатык тил менен тушундуруу жагы  эскертилип жатты.

Семинарда каралган тема жер-жерлерде айылдык ден-соолук комитетинин окулдорун окутуп даярдоо менен андан ары окутуу, иш жургузуу  вазийпасы жуктолот.

Семинарга "Био Сервис" коомдук фондунан Г. Кудайбердиева, Б. Раимкуловалар катышышты.

Семинардын катышуучуларына Раимкулова Буажар тарабынан "Тоолуу аймактарда тамактанууну жакшыртуу" боюнча аткарылып жаткан иштер боюнча,

MAAN платформасына катталуу боюнча маалыматтар берилди, лифлеткалар таркатылды.

Семинардын катышуучулары тамактанууга байланышкан койгойлорду чечуудо биргелешип иштешууго кызыкдар экендигин билдиришти.

Бул Ден соолук чындоо борборлорунун адистери менен чогуу,  ПГАЭ долбоорунун жигердуу ишке ашырылуусунда оноктоштукто иш алып барсак болот экен

Урматтуу коллегалар! 2018 жылдын 4-декабрында Бишкекте Агро Платформа МСХ ОСХ менен тегерек стол откоруп жатат, каралуучу маселе:  

1. Что такое органическая продукция
2. Актуальность органической продукции и продукции экологически чистого сельского хозяйства;
3. 3.       “Био”, “эко”, “natural” или “organic”?
4. Системы сертификации и маркировка органической продукции: наиболее распространенные: Америка, Европа, Япония
5. Законодательная база для продуктов «органик»
6. Ситуация на рынке Кыргызстана в сфере органического сельского хозяйства
7. Стейкхолдеры (количество, объемы, территориальное расположение, вид продукции) и их сертификация
8. Продукция, выращенная по принципам «эко», на доверии, реализуемая  внутри страны, в основном в столице.
9. Анализ деятельности стейкхолдеров и бенефициаров за последние пять лет в сфере органики
10. Будущие проекты
    Каалочулар болсо катышкыла. байланыш телефону: 0555 023 010 Бермет. Агро Платформа.

    Улуттук денгээлдеги эдвокаси суроолор устундо иштоого площадка  болот.

    
    
    

Жибек Садабаева, МСХ дан мыйзам долбоорлорунун кабыл алынуусу бонча кенири айтып бере алат. Жибек кош келипсиз биздин платформага, бул жерде айыл чарба продукцияларын ондуруучулор, консультаннтар, эксперттер маалыматтар менен болушушот, сизден - Азык тулук коопсуздугу боюнча да маалыматтар менен болушсонуз. 

Урматтуу Жибек! жогоруда сиз жазгандай мыйзам актылары боюнча толук маалымат берип кетсениз, профилдуу мамлекеттик органдар жонундо бизге тушунуксуз болуп атат. Толук процедуралары кандай болот? 

Урматтуу коллегалар!

Японияда органикалык айыл чарбасы боюнча мыйзамда жакшы субсидиялар жана женилдетуулор каралган. Мисалы:

• Органикалык айыл чарбасын баштагандыгына 1га жерге 8000 йена,
•  компост колдонгондугу учун 4000 ийена,
•  жашыл сидераттарды колдонгодугу учун 8000 ийена
•  стратегиялык маанидеги эгиндерди эккендиги учун 8000 ийена ж.б. 
• Андан сырткары лизингге техника алса 30% окмот тарап толоп берет.
   Ушуга окшогон кредит алуу маселесинде, урондорду алуу, профилактикалык иштерди жургузуудо, прогноз жургузуудо, анализдерди жасоодо, продукцияны кайра иштетуудо жана сатууда органикалык фермерлер эн жакшы колдоолорду алышкандыгы чындык.
  жана  бул мыйзамда каралуу менен ишке ашырылат.
   2018 жылдын август-сентябрь айында ЖАЙКА Кыргызстан тарабынан жонотулгон стажировкада жургондо таанышканбыз. 

Грибки с пакистанской свалки могут разрушать пластик

Новый вид грибков может стать эффективным инструментом для защиты окружающей среды

 Новое исследование ученых из Королевских ботанических садов Кью, Лондон, утверждает, что недавно открытая разновидность грибков Aspergillus tubingensis способна ускорять распад пластика.

В то время как деградация пластика, как правило, занимает годы, грибок, впервые обнаруженный на пакистанской свалке в 2017 году, может разрушать этот загрязнитель окружающей среды в течение нескольких недель.

Доклад об уникальных свойствах Aspergillus tubingensis является первым релизом социально значимого открытия о том, что грибы могут обеспечить решение вопроса о кризисе пластиковых отходов. Британские ботаники говорят, что природа уже изобрела биологическую защиту от пластиковой чумы, захватившей мир.

По мнению ученых, гриб обладает способностью расти непосредственно на поверхности пластмасс, где он разрушает химические связи между пластическими молекулами. Aspergillus tubingensis, вооруженный уникальным энзимом, способен стать спасителем Земли от захламления пластиком.

(Источник: inhabitat.com).

Отличная новость! Возможно, именно они спасут человечество от смерти под горами накопленного и неразлагающегося в природе мусора.

  4-декабрь куну Бишкекте  "Гарден" мейманканасынын тренинг залында "Кыргызстанда органикалык сектордун абалы боюнча анализ"деген темада тегерек стол болуп отту.

Тегерек столду откоруунун демилгечилери «Аграрная Платформа Кыргызстана"  коомдук бирикмеси жана "Бишкек ишкерлер клубу" 

Иш чарага органикалык сектордун онугушуно кызыкдар болгон уюмдардын окулдору, эл аралык уюмдардын окулдору, мамлекеттик структуранын окулдору,  органика сферасында иштеп жаткан улуттук жана эл аралык уюмдардын окулдору катышып программадагы маселелер талкууланды. Бул иш чарага "Био Сервис" коомдук фондунан мен барып катыштым.

Кыргызстан агрардык олко, калктын 65% айыл жергесинде жашап талаачылык, мал чарбасы менен алектенет.  Биз айыл чарба продуктуларын ондуруу колому менен кошуна мамлекеттер: Казакстан, Озбекстан менен атаандаша албайбыз. Азыктарды органикалык жол менен ондуруп сапатын, даамын камсыз кылуу менен башка олколордон озгочолоно алабыз. 

Кыргызстанда органикалык секторду онуктуруудо бир катар койгойлор орун алган.

• Органикалык ондурушчулордун кызыкчылыгы мамлекет тарабынан корголгон эмес, себеби Кыргызстанда органикалык айыл чарба ондурушу боюнча мыйзам кабыл алына элек.
• Кыргызстанда Акредитацияланган Сертификациялык Уюм тузуло элек;
• Дуйно олколору тааный турган лабораторияларыбыз жок;
• Органикалык продукцияны ондуруп экспортко чыгарууда учунчу жак - Акредитацияланган Сертификациялык Агентствонун козомолунон отуп эл аралык сертификат алууда сертификациянын кымбаттыгы;
• Кыргызстанда ИФОАМ (Буткул дуйнолук Эл аралык органикалык кыймыл Федерация) уюму тарабынан сунуш кылынган "Оз ара кепилдик беруу системасы" тарабынан ондурулгон азык тулуктор ички базарда гана ылайыкташкан, чет олкого экспорттоодо бул сертификацияны тааныбайт.
• Органикалык чарба жургузууну жайылтуу солгун жургузулуп жатат.
• Органикалык ондуруучулордун кызыкчылыгы корголбой жатат, Мисалы; Аксыдагы органикалык кайналы кагы 60 тн сатылганы менен ондурулгон как сатылбай турат, мамлекет тарабынан  сатып алуу системасы жок.
   
  Алгачкы жолу органикалык чарба жургузуу 2003-жылы Жалал-Абадда органикалык пахта ондуруу жана сатууну колго алуу боюнча Швейцариянын Хелветас эл аралык уюму тарабынан "Био Пахта" долбоорун тузуу аркылуу башталган. Башталган иштин туруктуу болушу учун 2007-жылы бул долбоордон 2 уюм болунуп чыкты:
• "Био Фермер" айыл чарба товардык сервистик кооперативи (ондуруу, сатууну уюштуруу, ондуруш каражаттары менен камсыздоо) бугунку кундо фермерлердин саны 1500 го жетти, Германиянын Элмертекс ишканасына жыл сайын  450 тн пахта буласын экспорттойт
• "Био Сервис" коомдук фондусу (окутуу, эл аралык сертификат алууга органикалык демилгечилерге колдоо корсотуу). Республиканын аймагындагы органикалык демилге которгон кооперативдерди окутуп уйроттук, ички козомол системасынан откоруп эл аралык сертификат алууга комоктошуп жатабыз. 2017-жылдан бери Аксыдагы органикалык кайналыны камсыз кылууда Германиянын Эгесан деген кардардын озу менен туздон туз иштешип ЕБ тин 834)2007, 889/2008 Регламентинин негизинде Органикалык жана Натурлэнд  стандарты боюнча 1104 фермер менен иштештик, натыйжада бул фермерлерден 200 тоннадан ашык жаны кайналы азыгы сатылып алынып,кардардын оноктошу Сан планет уюму тарабынан сертификациядан откон "Фармер Органик Гарден" кайра иштетуучу заводдо кургатылып 60тн кайналы кагы экспорттоого даярдалды

Органикадык ондуруш учун мыйзам долбоорунун мамлекеттик кароосуна (МСХ) берилгенине коп эле жыл болуп калды, МСХ быйыл окмотко кароого сунуштады, демек оганикалык продукцияга талап кобойду,  ондуруучулорду регламенттоочу мыйзамдардын керектиги замандын талабы. Болгону мыйзамды иштеп чыгууда, органикага катышы бар тараптар жакшы тартылышы керек, талкууларга, алардын сунуш пикирлери эске алынганда гана ондуруучу/пайдалануучулардын кызыкчылыгын коргогон мыйзамдар иштелип чыгат  

Урматтуу Кыргызстандагы органикалык кыймылдын колдоочулары!

 
“Аймактарды өнүктүрүү жылына карата” Кыргыз Туусу газетасы тарабынан уюштурулган конкурстун жыйынтыгы менен Био-KG органикалык кыймыл Федерациясы 
2018-жылдын мыкты “Кыргыз бренди” номинациясы менен сыйланды. Сыйлык-сыймык. Бул сыйлык жалпы органикалык фермерлерибиздин, өндүрүшчүлөрүбүздүн, органикалык кыймылды колдоп, иш алып барып жаткан коомдук уюмдардын, жарандарыбыздын ак эмгегинин үзүрү. 

 
Ошондуктан органикалык кыймылдын колдоочуларын, Био-KG органикалык кыймыл Федерациясынын мүчөлөрүн, органикалык фермерлерибизди жеӊип алган “Кыргыз бренди – 2018” сыйлыгы менен чын дилден куттуктайбыз! 
Биз бирге болсок, бир багытка чогуу аракет кылсак, чоӊ-чоӊ ийгиликтерге жетип, келечегибиз жемиштүү болоору айкын. 

Органикалык кыймылга биригели! Фейсбуктан алдым

Буажар эже менен Гулзада эже....

https://www.facebook.com/NaWikg/videos/1278861092162583/UzpfSTEwMDAwNjQxMzUyMTM0MToyMjg0MzY5MjExNzg2ODQx/?id=100006413521341

https://www.facebook.com/100001720058225/videos/2214629571937690/UzpfSTEwMDAwNjQxMzUyMTM0MToyMjg0MTgzNjg4NDcyMDYw/?id=100006413521341

Добрый день! Вся информация по вебинару «Планирование адвокационных кампании», презентация и видеозапись будет опубликована в течении недели на сайте в разделе http://cso-central.asia/webinars/

SUNSAI – Распространение практик по продвижению сельского хозяйства, ориентированного на улучшение питания.

Общественный Фонд «Био Сервис» в рамках проекта Питание в горных агро экосистемах (ПГАЭ) реализуемый ИФОАМ при поддержке SDC Швейцарского правительства,  объявляет конкурс на проектное предложение в целях Распространение практик по продвижению сельского хозяйства, ориентированного на улучшение питания

(SUNSAI - Scaling up Nutrition Sensitive Agricultural Interventions) в Кыргызстане.

Руководство по подготовке проектного предложения и форма заявки прилагается

 Заявки принимаются в электроном виде не позднее 15-00 часов 25 февраля 2019 года, на русском языке на следующие адреса электронной почты e-mail:

  dilshod.ismonaliev@wfp.org; dzhypar.ergeshbaeva@wfp.org  и  aiju777@gmail.com

2019-жылдын 4-6-февраль куну Жалал-Абад шаарынын "Бишкек" мейманканасынын тренинг залында Фейр Трейд NAPP  Азия жана Тынч Океандык  туйунунун  колдоосу менен  "Гендердик лидер аялдар" мектеби ачылды  

Бул мектептин ачылыш салтанатына Кыргызстандагы Фейр Трейд "Адилет Соода" стандарты боюнча  продукция ондуруучулор:

• "Био Фермер" айыл чарба товардык сервистик кооперативинин окулдору,
• "Кыргыз токой байлыгы" кооперативинин мучолору
• облустук массалык маалымат каражатынын окулдору,
• Жалал-Абад облустук мамлекеттик администрациясынан:
  Кадырова Канышай Камытовна- социалдык мониторинг жана онугуу болумунун адиси, Миррахимов Абдукарим Пиназарович - регионалдык онугуу болумунун адиси,

 Эл аралык уюмдун окулдорунон:  

• Ранджит Кумар –  NAPP (Түштүк жана Борборук Азия) аймактык башкы директору
• Соня Доминика - NAPP гендердик жана социалдык суроолор боюнча адис
• Азиз Расулов - NAPP  программалык кызматкер
• Рахат Борбиева – Борбордук Азиядагы ФТ ондүрүүчүлөр туйунунун төрайымы

Бул "Гендердик лидер аялдар" мектеби Борбордук  Азия мамлекеттеринин ичинен алгачкы жолу Кыргызстандын ичинде Жалал-Абад облусунда уюштурулду.

Бул мектептин ачылыш максаты: Катышуучулардын гендердик маселелер боюнча адам укугунун жоболорун пайдалануудагы негизги кондумун остуруу менен тегерегиндеги аялдарга жардам корсотуу таасирин жогорулатуу.

Бул курстун багыты аялдардын лидердик сапаттарын остурууну колдоону окутуу жана козомолго алуу менен жургузулот.

Окутуу "Био Сервис" КФ тарабынан аткарылып,  2019-жылдын 3-кварталына чейин болот

Максаттуу топ:  25 адам 10 окуудан отушот

1-баскыч: Кооперативтердеги орто звенонун окулдору, тренингден алган билимдерин кийинки баскычта окутуу жургузушот. 

2-баскыч: Борбордук Азиядагы Фейр Трейд уюмунун таасир корсотуу сферасындагы Фейр Трейд стандарты боюнча сертификатка ээ болгон ондуруштук уюмдардын мучолору  

Бул "Гендердик лидер аялдар" мектебинин катышуучуларына эл аралык уюмдар тарабынан колдоо таап,  окуп билимин байытуу аркылуу  потенциалын остуруу менен келечекте ондуруштук койгойлуу маселелерди чечууго активдуу катышууда ак жол каалайбыз!

Урматтуу коллегалар,

Бизде азыркы кундо ПГАЭ-2 долбоорунун алкагында чон иштер башталууда,

Туура тамактанууга байланышкан идея,сунуш-пикирлерди бериниздер,канткенде тамактанууну жакшыртууга болот жана кайсыл жол менен тамактанууну туура,туркундоштуруп тамактанууга болот.

Кимдин кандай ойлору бар?

Алмаш,Назира,Фарида,Омурбек,Манас сиздер эмне болдунуздар активдуу болууга чакырат элем сиздерди?

Проект отпой калса сиздер учун опыть болду десем болот эмне учун мындай болду же дагыда жакшыраак жазсам болот эле деген тушунукто калуу учун

Ийгилик башкаларга да

Саламатсызбы Мирлан байке?

Туура тамактанууда сапатсыз азыктарды эмес, базарга органикалык таза продукцияларды сатуу пайдалуу деп эсептейм. Мен озум ошол таза продукт ондуруунун, остуруунун учтундо иштеп жатам. Алгачкы тажырыйбаларым жаман эмес болууда...

Урматтуу платформанын катышуучулары! Мен бул платформага Раимкулова Буажар эженин сунушу менен кирип катталдым. Мага керектуу коп маалыматтарды алдым. Тоолуу агро эко системасында азыктанууну жакшыртууга багытталган айыл чарбасы долбоору коп жакшы иштерди жасап жатканы мени кызыктырууда, алар менен тааныштым.

Айдана, бул платформага катталуу менен тоолуу агро эко системада тамактанууну жакшыртуу боюнча ой пикирлерди болушуп тур. Бармактайдан баштап уй булонор менен органикалык чарба жургузуп келесинер. Озунордун тажырыйбанар менен болушуп тур. 

Агротуризм боюнча чет элдик туристтерди тейлоо, органикалык пахтаны теруу, тапшыруу боюнча да иш алып барчы эленер, бул боюнча жазып турсан башкалар учун кызыктуу болот деген ойдомун.

2019-жылдын 31-марттынан  2-апрелине чейин "Гендердик лидер аялдар" мектебинде  томонку модулдар боюнча  2-окуу болуп отту. Откорулгон тренинге Азиз Расулов - ФТ NAPP уюмунун программалык кызматкери катышты.

• Топтун биримдиги жана кызматташуунун принциптери
• Лидерлик жана аялдар
• Экономика жана аялдар 
• Акчаны туура колдонуу
  Бул  тренинг  абдан кызыктуу, окутуунун ар кандай усулдарын колдонуу жолдору менен отулду Уй булолук бюджетти тузуу, киреше-чыгашаларды эсептоо, чакан долбоорлорду тузуудо бизнес канваны кантип тузуу боюнча топтук иштер аткарылып, жыйынтыгы копчулукко презентация жасалды. 
  Бул мектептин катышуучулары оздоруно коптогон пайдалуу маалыматтарды алышты.
• 3-окуу ушул жылдын август айларына пландаштырылууда.
• 1-2 окуунун жыйынтыгы боюнча катышуучулардын жер-жерлерде алган билимдерин жайылтуу, лидердик сапаттарды остуруу боюнча мониторинг жургузулот.
  
  

ЖАРЫЯ!  ЖАРЫЯ! ЖАРЫЯ!

Айылдык кызмат көрсөтүүчүлөр үчүн конкурс!

Органикалык айыл чарба багытында иштеген,туура тамактануу боюнча тренингдерди өтө алган,  топтун биримдигин түптөй алган (топто 20 адам болушу керек) , өздөрүнүн  тажырыйбасын, аткарылып жаткан иштерди долбоордун алкагында башкалар менен платформа желесинде бөлүшүүгө мүмкүнчүлүгү жана жөндөмү бар айылдык кызмат көрсөтүүчүлөр катыша алат.

Топтун аткарып жаткан иштерин жакшыртуу, алдыга жылдыруу үчүн долбоор жазып катышууга мүмкүнчүлүк бар.  Долбоордун жалпы суммасы 13000 сомго чейин.

Долбоорго кирген аймактар: Сузак, Базар-Коргон, Ноокен, Аксы, Ала-Бука, Токтогул райондору.

Долбоорду ишке ашырууга карата:  3-4 күндөн 3 жолу окутуу, 10 жолу вебинарга үзгүлтүксүз катышуу зарылчылыгы бар.

Долбоордун мөөнөтү:  2019-жылдын май айынынан 2020-жылдын ноябрь айына чейин.

Заявкалар 2019-жылдын  17-майына чейин кабыл алынат. (Заяканын формасын төмөнкү тиркемеден алсаңар болот.  www.bioservice.kg)

Жарыяланган конкурс боюнча артыкчылыкка ээ болгон талапкерлер атайын түзүлгөн комиссиянын кароосу менен тандалып алынат.

Долбоорду төмөнкү дарекке жөнөтүлөт:

Жалал-Абад шаары, Жамашев көчөсү,2

 “Био Сервис” Коомдук Фонду. Тел:03722 40279

Электрондук дарек: manager@bioservice.kg

Добрый день!

Для повышения потенциала в продвижении проекта ПГАЭ,

Зарегистрируйтесь в онлайн обучениях ФАО.

Вебинары по продовольственным системам, питанию, социальной защите и миграции

Уважаемые коллеги,

Мы рады пригласить вас на предстоящую серию вебинаров по продовольственным системам, питанию, социальной защите и миграции, организованную в сотрудничестве с проектом ФАО Наращивание потенциала по укреплению продовольственной безопасности и улучшению питания в ряде стран Кавказа и Центральной Азии, финансируемым Российской Федерацией.

Серия из четырех вебинаров предоставит подробную информацию по следующим темам:

22 мая 2019 г. - Продовольственные системы, учитывающие вопросы питания (на русском языке)
19 июня 2019 г. - Миграция, денежные переводы мигрантов и гранты на паритетных началах (на русском языке)
17 июля 2019 г. - Социальная защита, учитывающая вопросы питания (на русском языке)
10 сентября 2019 г. - Программы школьного продовольствия  и питания (на английском языке)
Продовольственные системы, учитывающие вопросы питания

Первый вебинар состоится 22 мая 2019 года (в среду), с 11:00 до 13:00 (CEST - центрально-европейское летнее время).
11:00 - введение
11:10 - лекция/презентация
11:40 - вопросы/ответы
12:00 - лекция/презентация
12:30 - вопросы/ответы
12:50 - подведение итогов
13:00 - завершение

Елена Белова и Евгений Цветнов, старшие научные сотрудники Евразийского центра продовольственной безопасности и доценты экономического факультета МГУ им. М.В. Ломоносова, Российская Федерация, представят лекции по теме «Системы продовольствия, учитывающие вопросы питания» и ответят на вопросы.

Во время вебинара вы узнаете, что такое продовольственные системы, из каких элементов они состоят и какие связи существуют между продовольственными системами, продовольственной безопасностью и питанием. Вы ознакомитесь с примерами мер по  продовольственной безопасности в рамках продовольственных систем по таким элементам как производственно-сбытовые цепочки, пищевая среда и поведение потребителей.
После презентации у вас будет возможность принять участие в дискуссии и задать эксперту свои вопросы.

Язык этого вебинара будет русский.

Как присоединиться

Если вы заинтересованы, пожалуйста, заполните регистрационную форму по ссылке: http://newsletters.fao.org/k/Fao/eca_webinar_registrations

21 мая 2019 г.  зарегистрированные участники получат дополнительную информацию о том, как принять участие в вебинаре.

По любым вопросам Вы  можете связаться с модератором по эл.адресу fsn-moderator@fao.org

Более подробная информация о серии вебинаров, лекторах и организаторах доступна здесь: www.fao.org/fsnforum/ru/eca/activities/webinars/nutrition

Мы с нетерпением ждем онлайн встречи с вами. Мы будем Вам признательны, если Вы поделитесь этим приглашением со своими коллегам.

Ваша команда Форума FSN

Граждандык Альянс 2019-жылдын 28-майында Бишкек шаарындагы "Европа" мейманканасынын конференц залында " Ыссык-Кол жана Нарын облустарында  тамактануу азык-тулук коопсуздугуна байланыштуу коп тараптуу пландарды иштеп чыгуу боюнча регионалдык Форум откорду.

Форумга Граждандык Альянска мучо болгон уюмдар, коомдук уюмдар, бул облустардагы айыл окмотторунун окулдору, айыл чарба министрлигинин суу департаменти жана башка тиешелуу уюмдар катышышты.

Программа боюнча:

1.  Ыссык-Кол жана Нарын облустарындагы аярлуу айылдардын койгойлору. Изилдоонун жыйынтыгы. Тамактанууну жакшыртууга байланышкан иш чаралар боюнча Г. Кожобергенова тарабынан презентация жасалды.
2. Тамактануу жана азык-тулук коопсуздугу боюнча койгойлор талкууланды.
   Талкуу мезгилинде Нарын облусунун Жумгал районуна караштуу Лама айылындагы койгойлор боюнча айылдык Кенештин депутаты Эрлан Азизкан уулу тарабынан ичилуучу таза суунун жоктугунан гепатит жана алвеококкоз ооруларынан 2 жаш келин каза болгодугун, дагы 2 аял жабыркап ооруканада жаткандыгын айтып отту. ГА облустук окулдору тарабынан койгойлор эмнеде экендигин айтып отушту.
3. 2019-2023-жылдарда тамактануу жана азык-тулук коопсуздугу  Программасы боюнча тушундурмо болду.
4. 2019-2023-жылдарда тамактануу жана азык-тулук коопсуздугу Программасы боюнча облустун пландарында эмнелерди камтуу керектиги боюнча Мамырбаева Т.Т тарабынан презентация жасалды.
5. "Тамактанууну жакшыртууга байланышкан айыл чарбасы" (ПГАЭ) долбоору боюнча "Био Сервис" КФ нун окулу Раимкулова Б. тарабынан аткарылган иштер боюнча презентация жасалды, катышуучулар тарабынан коптогон суроолор берилди.

"Ыссык-Кол-органика" товардык сервистик кооперативинин башчысы Жылтырова Сонунгул тарабынан кургатылган дары-чоптор, "Кыргыз чаар тоок" канаттууларды суйуучулор клубунун продукциялары, кол онорчулордун продукциялары коргозмого коюлду.

Эки облустан чакырылган окулдор ар бири 3 тон чакан топторго болунуп тамактануу жана азык-тулук коопсуздугун камсыздоо боюнча  аткарыла турган иш чараларды пландаштырышты.

 Форумдун аягында топтор тарабынан иштелип чыккан пландарды талдап толугу менен иштеп чыгуу боюнча ар бир облустан 2 ден адамга милдеттендирилди.

Граждандык Альянстын аткарып жаткан иштерине ийгиликтерди каалайбыз.

4-июнь 2019-жылы Чуй облусунун Сокулук районуна караштуу Жаны-Жер айылындагы №43 кесиптик лицейдин базасында Кыргыз Республикасынын Жогоку Кенешинин агрардык саясат, суу ресурстары, экология жана регионалдык онуктуруу  комитетинин  кочмо жыйыны болуп отту.

Тема: «Айылдарды туруктуу жана комплекстүү өнүктүрүүгө багытталган Органикалык аймак модели» жана «Тоолуу агроэкосистемаларда  азыктанууну жакшыртуу» долбоору боюнча ийгиликтүү тажрыйбаларды өлкөбүздүн аймагында жайылтуу,   «Кыргыз Республикасындагы органикалык айыл чарбасынын абалы, өнүгүүсүнүн мүмкүнчүлүктөрү, кыйынчылыктары жана келечеги жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Агрардык саясат, суу ресурстары, экология жана регионалдык өнүктүрүү комитетинин 2018-жылдын 7-майындагы чечиминин аткарылышынын абалы жөнүндө.

Демилгечи тарап: Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Агрардык саясат, суу ресурстары, экология жана регионалдык өнүктүрүү комитети,   Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлигинин алдындагы баштапкы кесипчилик билим берүү агенттиги,  Био-KG органикалык кыймыл Федерациясы, «Тоолуу агроэкосистемаларда  азыктанууну жакшыртуу» долбоору.

Чакырылгандар:  Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттары, эксперттери, Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн агроөнөр жай жана экология бөлүмүнүн башчысы, Кыргыз Республикасынын айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министри, Кыргыз Республикасынын финансы министринин орун басары, Кыргыз Республикасынын экономика министринин орун басары, Кыргыз Республикасынын саламаттыкты сактоо министринин орун басары, Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министринин орун басары,   Кыргыз Республикасынын айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министрлигинин алдындагы  органикалык айыл чарбасы департаментинин, “Кыргызмамжердолбоорлоо” институтунун, дыйканчылык институнун жетекчилери, Кыргыз Республикасынын билим берүү жана илим министрлигинин алдындагы баштапкы кесипчилик билим берүү агенттигинин директору, К,Скрябин атындагы Кыргыз Улуттук Агрардык университетинин ректору,  Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн Чүй областындагы ыйгарым укуктуу өкүлү,  Сокулук райондук мамлекеттик администрациясынын башчысы-акими,  органикалык аймактардын мобилизаторлору жана фермерлери, «Тоолуу агроэкосистемаларда азыктанууну жакшыртуу» долбоорунун айылдык кызмат көрсөтүүчүлөрү, Кристенсен Фонду, “ИСУР” коомдук фонду, Корея Республикасынын эл аралык кызматташтык агенттиги (KOICA), Япониянын Эл аралык кызматташтык агенттиги (JICA), Бириккен улуттар уюмунун айыл чарба жана азык түлүк уюму (ФАО ООН), ХЕЛЬВЕТАС Свисс Интеркооперейшн уюму, Германия Эл аралык кызматташтык коому (GIZ), Азия өнүктүрүү Банкы (АБР), “Туруктуу өнүгүү үчүн” Альянсы, “Эко Мейд” коомдук фонду.

Бул кочмо жыйынга ПГАЭ долбоорунун координатору "Био Сервис" КФ жетечиси Кудайбердиева Г, АКК лар  Б. Раимкулова, ЖА АКК сынан Мурзакулов Мирлан катышты.

    Программага ылайык кочмо жыйын 2 болуктон турду: 

• 1-болук: №43 кесипчилик лицейинин аткарган иштери, “Тоолуу аймактарда азыктанууну жакшыртуу” долбоору, “Органикалык аймак” моделдери менен таанышуу болуп отту.
• 2-болук: Пленардык кенешмеде томонку маселелер каралды. . 
  «Кыргыз Республикасындагы органикалык айыл чарбасынын абалы, өнүгүүсүнүн мүмкүнчүлүктөрү, кыйынчылыктары жана келечеги жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин Агрардык саясат, суу ресурстары, экология жана регионалдык өнүктүрүү комитетинин 2018-жылдын 7-майындагы чечиминин аткаруунун абалы
• «Айылдарды туруктуу жана комплекстүү өнүктүрүүгө багытталган Органикалык аймак модели» жана андагы сертификаттоо маселелери
• Республиканын аймагында органикалык айыл чарбасын өнүктүрүү жана жайылтуу боюнча сунуштар 

Республиканын аймагындагы башталгыч кесипчилик билим берүү окуу жайларында органикалык айыл чарбасына окутуу маселелери жөнүндө.

Комитеттин көчмө жыйынынын катышуучуларынын талкуулоосу болуп отту жана каралган маселелер боюнча сунуштар берилди.

Жыйынтыгында кочмо кенешме каралган маселелер боюнча чечим кабыл алды.
Талкуу учурунда томонкудой сунуштарды бердим:

1. Республиканын аймагында органикалык айыл чарба ондурушун жайылтуу боюнча  жер-жерлерде  "органикалык ондуруучулордун караван" журушун уюштуруу жагын.
2. GIZ германия эл аралык кызматташтыгы уюму тарабынан Аксы районунда органикалык кайналы остуруу боюнча 2017-жылдан бери чон иштер аткарылып жатат. Бул райондо 1000 жакын фермер органикалык кайналы остурот.  2017-жылы 60 тн, 2018-жылы 80 тн кургатылган кайналыны Германияга экспорттолду бул бир жеке чарбадан 300 кг гана жаны кайналы момосун сатылып алынды,ал эми сертификациядан откон калган тушумун ар кандай ыкмалар менен кургатып, арзыбаган акчага сатышты. 
    Менин сунушум, даяр болгон органикалык продукцияны мамлекет тарабынан сатып алууну камсыздалса (онор-жай соода палатасы, айыл чарба министрлиги) дыйкандарга колдоо жана келечекке чон  ишеним жаралат  эле. 

21-июнь 2019-жылы Жалал-Абад облустук статистика комитетинде ачык эшиктер кунун откорду.

Облустагы меке-уюмдардын, окуу жайлардын окулдору катышты.

Облустук статистика комитетинин жетекчисинин орун басары Тургунбаев Алмазбек Болотбекович  статистиканын тармактарындагы корсоткучтор менен тааныштырды.

Облустун социалдык-экономикалык корсоткучтору, социалдык сектордун абалы боюнча атайын даярдалган  стенддер,  даярдалып чыгарылган публикациялык материалдар менен тааныштык.

Катышуучулар тарабынан ар кандай суроолор берилип, тиешелуу болум башчыларынан жооптор берилди.

Бизге керектуу кээ бир статистикалык маалыматтар менен тааныштырып отойун:

1 жашка чейинки наристелердин олуму облус боюнча 2018 жылдын 1кварталында  103 болсо, 2019-жылда 137 болгон, бул откон жылдын ушул мезгилине салыштырганда 34 балага коп.

Сузак районунда 2018-жылы 8 болсо, 2019-жылдын 1 кварталында 22 бала же болбосо 14 бала коп олгон. Ушундай эле абал Жалал-Абад шаарында да орун алган 2018-жылды 47 бала олсо, 2019-жылдын 1-кварталында  64 бала олгон, же откон жылга салыштырмалуу 17 бала коп олгон.

Жаш балдардын олумунун себептеринин эн орчундуусу  дем алуу органдарынын ооруларынан, эненин курсагында пайда болгон оорудан, тубаса анамалиядан.

2019-жылдын 1-кварталына минималдуу жашоо зарылчылыгы:

• калктын киши башына -5036,7 сом;
• эмгекке жарамдуу калкка -5662,42 сом;
• пенсионерлерге -4421,60 сом
• жаш балдарга 4387,89 сом

Минималдуу жашоо зарылчылыгы - жашоого зарыл болгон акчалай минимумдун олчомун билдирет, мында жашоого зарыл болгон тамак-аш каллориясынын минималдуу керектоосунун олчому, ошондой эле азык-тулук эмес товарларды сатып алууга, кызмат корсотууго, дарыланууга, салыктарга кеткен чыгымдардын зарылдык олчому менен аныкталат.

Урматтуу кесиптештер! жогорудагы суроттордон азыркы учурдагы фермерлердин мумкунчулуктору!

Биринчиси База-Коргон айылындагы дыйкандын озунун ойлоп табуучулугу

Экинчиси кымбат пахта жыйноочу трактор.

Бул нерсе менен эмнени айткым келет, айыл чарбасында бир иш баштайын десен техникалык мумкунчулуктор жок (тракторлор, комбайндар, ж.б. ). Фермерлер эптеп жогорудагы суроттогудой кылып койгойду чечуудо. Силер да ошондой мини трактор сыяктуу техника жасап алсанар болот экен.

Кыргызстанда тамактанууну жакшыртуу боюнча иштеп жаткан Граждандык Альянс тарабынан коммуникациялык-адвокациялык стратегияны иштеп чыгуу боюнча  Ыссык-Колдун Корумду айылында 4-6 июлда  коп тараптуу кызыкдар тараптардын катышуусунда семинар болуп жатат.

Граждандык Альянстын мучосу катары Био Сервистен Кудайбердиева Гулзада, Раимкулова Буажар катышып жатабыз.

Семинардын максаты: Граждандык Альянс тарабынан жергиликтуу, улуттук, эл аралык денгээлде коммуникациялык-адвокациялык стратегия иштеп чыуу менен тамактанууну жакшыртууга, мыйзамдардын кабыл алынышына таасир беруу

Салам Акари, сиздер тарабынан коюлган документти ачып окуй албай койдум. Башкалар да ошондой эле абалда болсо керек?

Жалал-Абад облусунун Аксы районундагы органикалык кайналы остургон фермерлердин чарбалары  инспектор Домонкос Озье Контроль Юнион Сертификациялык Агентствосу  тарабынан  2019-жылдын 25-31-июль кундору сертификациядан отушту.

Сертификациянын максаты Органикалык  ЕС 834/2007,889/2008 стандарттары жана "Натурленд" стандарттарынын талаптарынын аткарылышы, органикалык чарба жургузуудогу фермерлердин билими, чарба жургузуудогу иш аракеттери текшерилди.

Органикалык кайналы кургатууда кызмат корсоткон "Фермер Органик Гарден" ишканасы да текшеруудон отту.

Кулук-Добо а. фермерлерде.               Жерге-Тал а. фермерлерди

Аксы районундагы Боспиек, Жерге-Тал, Кулук-Добо, Согот, Кара-Добо айылындагы кайналы остургон фермерлерге, Ала-Бука районундагы Ак-Там айылындагы фермерлерге ийгилик каалайбыз.

Поздравляем фермеров Аксыйского и Ала-Букинских районов с с успешным прохождением сертификации относительно своих продукций. Это большое достижение не только фермеров но и руководителей тоже. Желаем успехов и дальнейшего продвижения в профессиональном развитии нашим соотечественникам. Молодцы!

Биринчиден Аксы жана Ала - Бука райондорунун биофермерлерин куттуктайбыз жана ийгиликтер каалайбыз! Кыргызстандын сыймыгы! Биздин кайналыны  дуйного таанытып жатышат.

Экинчиден ошол оор жумушту мойнуна алып кыйынчылыктарын женип, жыйынтык алып келген Био Сервис коомдук фондунун ички козомол системасынын инспекторлоруна жана тренерлерине ийгилик каалайбыз.

Анан башка райондордо ушуга окшогон иш-чаралар болсо сонун болот эле. Мисалы Ноокендиктер жапайы мистени, Базар-Коргон, Сузактыктар жапайы алма, жангак, жана башка токой жемиштерин сертификацияласа болот эле. 

Урматтуу платформанын катышуучулары!

7-8-9.08.2019-жылы Жалал-Абад шаарындагы "Бишкек" мейманканасынын тренинг залында айылдык кызмат корсотуучулордун тренерлерине потенциалын остуруу учун тренинг (ТоТ) болот. Бул тренинге Токтогул, Аксы, Базар-Коргон, Ноокен, Сузак районундагы алдынкы ой жугурткон калктын тамактануусун жакшыртууга комоктошууго бел байлаган тренерлер оздору чакан долбоорлорго сунуш жазышып, конкурска катышып бул окууга чакырылды.

Тренингдин журушу менен Сиздерди кабардар кылып турабыз. Тренингдин ачылышы. ТАЭСА долбоорунун улуттук координатору Кудайбердиева Гулзада  бул окутуунун баалуулугу, ар бир тренердин жамааттардагы ордунун маанилуулугун белгилеп,  катышуучуларга ийгилик каалады.

Тренингдин башталышында катышуучулар бири-бири менен таанышып, тамактанууну жакшыртууда кандай катыштыгын белгилеп отушту.

 ТАЭСА долбоорунун алкагындагы аткарылган иштер, келечекте аткарыла турган милдеттер айтылды. 

 Катышуучулар бул тренингден эмнени кутуп жаткандыгы боюнча карточкаларга жазып, умут дарагына  белгилешти.

Катышуучуларга билимин байытууда ийгилик каалайбыз!

В рамках проекта Здоровое Питание Начинается с Села (SUNSAI)  был создан питомник малины, винограда и граната.

Почему именно эти культуры? Нужно отметить что употребление малины и граната в селах значительно реже чем пологается, хотя есть очень хорошие возможности, место с доступом ирригационной воды и ресурсы для выращивания этих видов. Даже если у большинства сельчан растет виноград, некоторые из них продают основной собранный урожай а остальные вырашивают почти одинаоквый сорт. Одним словом для разнообразия питания уделяется очень мало внимания а это в свою очередь создает много проблем со здоровьем молодых невесток и детей. Нехватка витаминов, белков, углеводов и других питательных веществ значительно наблюдается даже у сельчан не смотря на то что именно у них есть доступ к свежим овощам и фруктам.Учитывая данное обстоятельство проект нацелен на обучение группы сельских женщин которые будут проходить ряд обучений по улучшению питания и выращиванию малины и граната на своих участках. Благодаря доступу к качественные саженцам малины, граната и винограда и приемлемой цене жители ближайших сел смогут приобрести саженцы в следующие 2020 и 2021гг. 

В апреле текущего года, фермер из села Гайрат, сельской управы Маданият, приобрел и посадил 400 шт граната (2 летние) сладкие сорт имеющий сходство с так называемым "Верближий Зуб" который имеет большую популярность в Узбекистане и пользуется большим спросом среди потребителей.

На сегодняшний день некоторые саженцы граната подверглись стрессу и пока не распустили листья. Основная массовка растет. 168шт граната расцвели и у двоих сохранился плод на ветках. При консультации с продавцом саженцев который имеет богатый практический опыт рассказал что это не влияет на здоровье саженцев и что весной на следующем году остальные неуспевшие распустить листья саженцы будут расти как обычные. Его слова поддержали и фемреры из Узбекистана которые занимаются выращиванием гранат. Они посетили питомник и дали свои предложения для улучшения состояния саженцев и поделились своимим опытами насчет питомника. 

вот так выглядят молодые саженцы!

А это первые плоды тех 168шт которые расцвели в этом году после посадки. Всего лишь два плода растут а остальные вот так выбрасывают как показано на 4 рисунке (слева на направо). Причину выясняем почему так происходит. 

Планируется внести корневую подкормку навозом для улучшения плодоношения на следующий урожайный год осенью либо ранней весной приготовив перепревший навоз. Планируется предоставить возможность для целевой группы чтобы использовать собранный урожай малины и граната в достаточном объеме в 2020году.

Бул тренинг "Био Сервис" коомдук фондунун тренерлер командасы:

Раимкулова Буажар;

Жолдошов Болот;

Бекжанов Алтынбек

Кенжекулова Асылгул

тарабынан откорулот.

Саламатсыздарбы бугун семинардын экинчи куну сабак аябай кызыктуу отуп жатат.Бардык тренингдин катышуучуларына ийгилик. Сабак откон тренерлерге чон рахмат. 

Саламатсыздарбы! мен бугун уйронуп кошулдум, пайдалуу кенештерди ала алам деген умуттомум. Озумдун жасаган ишимдин жыйынтыгын болушуп турганы аракет жасаймын. МААН платформасына Био Сервис коомдук фондунун кызматкери Асылгул  аркылуу катталдым. 

Саламатсыздарбы,

Азыркы убактагы бир аз жасап жаткан иштерибиз боюнча болушуп коюну туура кордук.

Кара-Дарыя айылда жайгашкан Абдумалик-Ата кайра иштетуучу иш-канасы менен 40 тонна бадыран келишимдин негизинде тапшырып жатабыз.

Бул ишканада жалан гана ЭКО продукцияларды чыгарышып жатышат.

Продукцияны Базар-Коргон районунун фермерлеринен алынууда, Мындан сырткары шабдаалы,алма,кокон гилас,орук,аджика жана башка момо-жемиштерди Даярдашып Россия федерациясына экспорттодо.

VID_20190807_234112[1].mp4

Эко продукцияны чыгаруу учун булардын оздору бак тигишип таза,сапаттуу момо-жемиш сатышууда.

Я, Иманканов Жениш сотрдник ОО "Шоола-Кол" с села Боконбаево Исык-Кульской области.

ОТ ТЕОРИИ К ПРАКТИКЕ. Один из важных рекомендаций для полноценного питания и здоровья особенное детей раннего возраста, было рекомендовано нашей целевой группе пить компоты вместо черного чая, так как содержащийся в чае тонин может привести к затвердеванию протеина и железа, что ухудшает и усвоение.

В рамках проекта SUNSAI мы начали проведение мастер-классов по изготовлению солнечных сушилок тоннельного типа, существенную помощь оказали партнеры из города Жалал-Абад, Сельская консультационная служба  Жалал-Абад, сотрудник данной службы Юлдашев Алишер в теоретической и практической форме предоставил  технологии и схемы доступных для населения  солнечных сушилок.

Мастер-классы по изготовлению сушилок в практической форме были показаны семьям целевых групп из уязвимых слоев населения 2-х АО; Тонской, Болота-Мамбетова так же были привлечены работники АО для дальнейшей репликации сушилок для населения.

Алишер дал подробные консультации с применением презентации опыта работы с сельским населением Жалал-Абадской области,  в доступной форме смог объяснить преимущества и доступность данной технологии сушки,  в домашнем хозяйстве для собственного питания а так же для продажи.

Сколько калорий в день нужно человеку.

Для хорошего самочувствия и поддержания жизнедеятельности человеку нужен источник энергии. Получить ее можно из различных продуктов питания, которые содержат полезные вещества – жиры, белки и углеводы. Показатели этих компонентов влияют на калорийность пищи. Чтобы подсчитать, сколько калорий в день нужно человеку, необходимо знать уровень активности, то есть затраты энергии.

Сущность энергетического баланса состоит в следующем:

-  Поступление пищевых продуктов в организм должно быть равно их расходу.

-  Еда должна содержать углеводы, белки и жиры в установленной пропорции.

-  Обязательно наличие в пищевом ежедневном рационе витаминов и микроэлементов.

Если человек недополучает природных активных веществ, у него начинают формироваться различные заболевания (гипертония, ожирение, диабет и другие), что ведет к снижению средней продолжительности жизни.

Рациональное питание

Чтобы узнать, сколько калорий можно употреблять в день, нужно знать расход энергии (уровень метаболизма). Общий метаболизм у человека зависит от основного и дополнительного. Основной обмен веществ – это число калорий, которое затрачивает организм на выполнение всех важных функций. Сколько калорий в сутки нужно человеку в норме, зависит от главного обмена и от следующих факторов: пол; вес; рост; конституция тела; уровень выработки гормонов.

Соответственно, и норма калорий в сутки зависит от перечисленных критериев. Например, у мужчин химические процессы в организме происходят быстрее, чем у женщин. Молодые люди тратят энергии больше, нежели пожилые. Среднесуточный обмен у взрослого населения равен 25 ккал на килограмм веса. Сколько белка нужно употреблять человеку в сутки для здоровья? Спортсмены и активные молодые люди должны в сутки употреблять белка 1,5-2,5 грамм на 1 кг массы тела. Человеку с массой 80 кг ежедневно можно съедать 200 грамм белка. Людям с умеренной активностью можно употреблять до 1,5 грамм на 1 кг массы тела. Если малоподвижный образ жизни, то достаточно есть до 1 грамма на 1 кг в сутки.

Откуда берутся калории.

Как было сказано выше, в пище содержатся углеводы, жиры, белки, витамины, микроэлементы и вода. Три последних компонента энергию организму не дают. Калорийность пищи выражена в энергетической ценности, необходимой для поддержания жизни в организме человека. Человеческий организм употребляет пищу для реализации массы разнообразных функций, таких как формирование тепла, дыхание, транспортировка крови по клеткам, для отдыха и работы, спорта. Если человек потребляет больше, чем расходует, то часть калорий откладывается в виде жира, и человек толстеет.

На что расходуются

Калории расходуются при следующих действиях:

1. Согревание организма. Чтобы прогреться, человек затрачивает запасы жира.
2. Процесс движения. Когда человек двигается, у него сокращаются мышцы, поэтому при занятиях спортом или когда убираетесь в квартире, организм тратит энергию.

 Чтобы узнать, сколько калорий человек тратит в день, надо знать его активную деятельность: учится, работает, профессиональный спортсмен, домохозяйка и т.п.

Что происходит при недостатке калорий

При расчете суточной нормы учитывать надо любую мелочь: положили масло в кашу или майонез в салат. Избыток поступления калорий так же, как и недостаток, чреват для организма последствиями. Если с пищей поступает мало питательных веществ, организм начинает использовать энергию из мышечной ткани, а не за счет лишнего жира. Нехватка в рационе жиров и углеводов может снизить основной обмен веществ. Организм, поддерживая постоянное поступление сахара в мозг, расходует собственный запас гликогена, который хранится в печени. Из мышечной ткани постепенно выводится свой гликоген, в связи с этим человек начинает худеть. Если запасы истощены, человек перестает терять в весе. Жировая ткань не используется для питания мозга. В период похудения организм задействует в качестве энергии жировые отложения, но уменьшение этих запасов намного меньше, чем потери мышечной и костной ткани. Если человек во время диеты лишает себя жирной пищи, то уменьшение веса происходит за счет костной и мышечной ткани. Это чревато для организма, так как грозит истощением.

Исследовательская станция по прогнозированию появления  насекомых-вредителей на Хоккайдо

21.08.2019 по программе курса. Посетили исследовательскую центральную станцию по прогнозированию появления вредных насекомых для сельского хозяйство в префектуре Хоккайдо.

Всего по всей стране Японии существует 48 исследовательских станции по прогнозированию вредителей сельского хозяйства. В исследовательской станции в префектуре Хоккайдо мы ознакомились с деятельностью станции.

У станции есть свой экспериментальный участки на все с/х культур которые выращивают фермеры и на всех культурах есть разные ловушки:

Вот в этой ловушке ловят тлей картошки. В станции не только прогнозируют, но и определять вид борьбы с вредителями и болезнями с/х культур

ККроме этого в начале каждого месяца в станции предупреждает фермеров о вредителях с/х культур. Станция распространяет информацию по сети интернета и по электронной почте.

Алтын аке,маалымат үчүн рахмат, окууңузга ийгилик. 

Алтын сенин койуп жаткан маалыматынан коп нерсе алсак болот.

Биздин фермерлер, агродукон ээлери (азыркы учурдагы агрономдор ошолор болуп калган) Прогнозирование, профилактика дегендин ордуна дарылоо, уулоо менен алек болуп калышкан жана ошондой кенеш беришет. Ошондуктан уу заттарды тонналап колдонуп келишет (кээ бир учурда эл аралык уюмдар ага жардамдашат, уу заттарды тонналап бекер таратышып). 

КР кирип жаткан уу заттарды ташыган чон машиналардын айдоочулары менен суйлошконубуздо айтышты (менин бир акем кытайдан даары ташыйт), бир кундо бир фура уу зат кирсе, сезон убагында канча кирет.

Биз прогнозирование жана профилактиканы жакшы жолго койсок, уухимикаттардын мааниси азайып, азыраак колдонулуп калмак

Биологиялык ыкма менен профилактика иштерин жургузсок болот эле, себеби алдын ала иштоочу чараларда биопрепараттар жакшы таасирин тийгизет эле.

Прогнозирование жана профилактика 2 эсе уулануудан сактайт экен. Бул нерсеге далил жогоруда Алтын жазган маалымат.

По схемам постройки туннельной сушилки ОФ СКС ЖА, совместно с папами целевой группы села Тон, были изготовлены и предоставлены 10 шт. сушилок

Наши целевые группы выражают благодарность за предоставленные сушилки, начали сушить и обмениваются опытом сушки в своих селах.

Для репликации и тиражирования туннельной сушилки, были проведены встречи с руководителями 4 четырех Айыл окмоту, социальными работниками, специалистами по сельскому хозяйству АО.

Были растиражированы и предоставлены  схемы метода постройки туннельной сушилки, наших партнеров СКС Джалал-Абад, для раздачи населению 4 сел Тон, Эшперова, Боконбаево и Торт-Куль.

АО имени Болота Мамбетова, село Эшперова

Торт-Кульское АО, село Торт-Куль

Тонское АО, село Тон

Кун-Чыгышское АО село Боконбаево.

Саламатсыздарбы?-платформанын катышуучулары.

Мен бугун ушул платформага Буажар эже аркылуу катталып, айыл чарбасы жана тамактануу боюнча маалыматтар менен таанышып жатамын.

Озум жонундо айтсам: Жашаган жерим Ала-Бука району, органикалык кайналы остургон фермерлер менен иштешем.  Ала-Бука районунун Ак-Там айылындагы  кайналы остуруучулорду окутуу, сертификациядан откоруу, сатуу жагына жардам беруудо "Ага Хан" уюму тарабынан колдоо корсотулуп жатат.

Элдияр кош келипсин платформага!

Органикалык кайналыны камсыз кылууда аткарылып жаткан иштер боюнча биз менен болушуп тур.

Салам Элдияр кош келипсин!

Кайналынын ден-соолука пайдасы, тамак-аш катары орду, пайдалуулугу жонундо же сертификацилоодо, сатууда кандай жанылыктар болуп жатат. Ушундай темада маалымат берип тур

"Мерси Корпус" уюмунун  "Мектеп алдындагы жемиш  бакча" долбоорунун алкагында  

30 гектар жер аянтына 9450 момо кочотторун отургузуп остуруудо, бул долбоорго 105 мектеп тартылып 19000 окуучу окуйт.

Максаты: Жемиш бактан алынган тушумду мектеп окуучуларынын тамактануусун жакшыртууга колдонууга багытталгандыктан бак остуруудо  бардык корсоткучтору боюнча сапаттуу, адам омуру учун коопсуз, курамында керектуу витаминдер, микроэлементтер камтылган продукция остуруп алуу.

Бул уюм менен тузулгон келишимге ылайык :

• 12-сентябрда Ноокен районунда,
• 13-сентябрда Жалал-Абад шаарында,
• 17-сентябрда Кызыл-Кыя шаарында   ушул долбоорго катышкан мектеп директорлору, багбандары, тамактануу боюнча жооптуу адистердин катышуусунда "Био Сервис" коомдук фондусунун тренерлери Раимкулова Б, Жолдошов Б тарабынан "Момолуу бактарды биологиялык жол менен коргоо" темасында  интерактивдуу ыкмаларды колдонуу менен окууларды откорду.

Момолуу бактардын зыянкечтерине жана илдеттерине каршы биологиялык жол менен каршы курошуу жолдору, биологиялык препараттарды кантип даярдоо, колдонуу жолдору, биологиялык пайдалуу курт-кумурскаларды колдонуу;

• колдонуу олчомдору
• кайсы мезгилде колдонуу
• канча аралыкта колдонуу
• колдонуу озгочолуктору
• 

Буажар эже,Болот жакшы темада сабак отуп жатыпсыздар, бул препараттарга уруксаат барбы? реестрге киргенби?

Түндүк Кореядан Кыргызстанга айылчарба боюнча делегаттар  2019.

Кыргызстанга түндүк Кореядан IFOAM долбоорунун алкагында тажрыйба алмашуу максатында  7  делегат  келишти,  долбоордун менеджери, изилдөөчулөр, окуу жайларда иштегендер, фермерлер. Негизинен органикалык айыл чарбасы менен таанышуу, түркүндөштуруп тамактануу  азыктанууну жакшыртуу боюнча таанышуу. Жалпысынан 5 күндүк программада  Ыссык - Көлдө  болуп «Органикалык Аймактагы» мал чарбачылык , органикалык жер иштетуу,   өндуруш, күнөскана  боюнча жеринде фермерлердин аткарган иштерине кубө  болушту.

Түштүктө  алгач Токтогул районундагы Чолпон-Ата айыл өкмөтунө  караштуу Ак-Тектир айылында чакан көлмөдө балык өстуруу боюнча айылдык кызмат көрсөтүчү   Чалов Акматтын фермасында бөлүштү.  Айыл жергесинде тамактанууну жакшыртуу ирээтинде жасалган Тоолуу аймактарда тамактанууну жакшыртуу долбоору боюнча түптөлгөн чакан  көлмөлөрдө өстүрүлгөн балыктарды көрүштү . Ал жерде чөп жечу балыктардын 3 туру өстүрүлөт :  карп, макоо балык, ак амур.

 Делегаттар:

• Балыктардын жемине,
• Жемдин курамына,
• Жем талкалоочу, майдалоочу техникаларына,
• Жугөру  өстүрүлгөн  талаада  табыйгый жер семирткичтердин колдонулушуна,
• Зыянкечтерге,   илдеттерге каршы аткарылган иш чараларга

 кызыгып  бул боюнча кандай  көйгөйлөр болду  деген суроолорду беришти.

Келген делегация көлмөгө  кайрымак салып балык уулашып, Кыргызстандын жаратылышына, тоолоруна, дарыяда аккан сууларына  аябай суктанышты. Табигый даамдардан Узун-Акматтын жузумун, тоо балын, тоодо  өскөн кожогаттын кыямынан, тандырда жасалган нандан, боорсоктон кала берсе куурулган балык жешип, кымыз ичишип  нукуралуулугуна ынанышты.

6-октябрь “Биофермер” айыл чарба кооперативинин фермерлеринин чарбасында болушту. Кооперативдин адиси  Рустам Холдаров менен чогуу органикалык пахта талаасына  барып пахта теруу процесси менен таанышты.

• Органикалык пахта өстүрүүнүн агротехникасы
• Пахтанын илдеттери, зыянкечтери,
• жер семирткичтери жөнүндө Рустам айтып берди  
• Делегаттарга пахтанын арасында эгилген калемпир, бадыран, памидор, жүгөру эмнеге эгилгенине абдан кызыгышты  жана кант кызылчасы эгилгенин көрүп Кыргызстанда кант кызылча абдан чон болот экен деп  кызыгып сурөткө түшүштү.

Сузак районундагы  органиканы  өнуктүрүү департаментине барышты  ал жерде зыянкечтерге каршы колдононуу үчүн  өндүр үлгөн пайдалуу энтомофагдар жөнундө маалымат алышты, өтө кызыгышты.

Базар-Коргон районундагы «Коттон Текстиль Фактэри» пахтаны кайра иштетуучу заводдо болушту. Заводдогу иш процесси менен таанышышты:

- таразага тартуу

- пахтаны лабораториялык анализден өткөрүү (тазалыгы, нымдуулугу)

- кабыл алуу

- бунтка жыюуу

- чийки пахтанын чигитинен ажыратуу

- пахта буласын киптөө

- органикалык пахтаны маркировкалоо иштерин көрүп чыгышты.

Органикалык пахтаны кантип аныктайт деп кызыгып калышты, Рустам Халдаров аке пахтанын органикалуу экенине келген коноктордун көз алдында ГМО боюнча тесттен өткөруп, эксперимент жасап берди  коноктор пахтанын органика экендигине  ынанышты.

Мыктыбек, рахмат, Кореялык коноктор жакшы маалымат алып кетти деп умуттонобуз, ГМО боюнча кандай тест откорулду, кененирээк айтсан

26 октября 2019 года в г. Ош ОО "Агролид" провел полевое обучение для консультантов на базе демонстрационных участков на тему "Тепличное хозяйство" в рамках проекта ФАО ООН «Наращивание потенциала служб по распространению сельскохозяйственных знаний в Центральной Азии по устойчивой интенсификации растениеводства». Участники обучения посетили теплицу, где выращиваются огурцы и томаты. Первая часть дня была направлена на ознакомление с практическим ведением тепличного хозяйства с. Мады, Кара-Суйского района. На второй части дня Агроном Танаев Эрмамат провел тренинг на тему Агро технология выращивания огурца, томата в условиях теплицы начиная от состава и подготовки почвы, подготовки семян рассады, выбор сортов, температурный режим, посадка растении, нормы полива и удобрении. А так же основных вредителях и болезни в условиях теплицы и меры борьбы с ними. 

Быйыл "Жалал-Абад регионалдык айылдык консультациялык кызматы" коомдук фонду 20 жылдык юбилейин белгиледи

"ВМЕСТЕ К НОВЫМ ГОРИЗОНТАМ" деген ураан менен....

Бишкек шаарында Кыргызстандагы айыл чарбасы боюнча консультациялык кызматтарды көрсөткөн  3 уюмдун юбилейи белгиленди. Алар: «Жалал-Абад регионалдык Айылдык консультациялык кызматы» (ЖА АКК) Коомдук Фонду, TES Борбору жана «Агролид» Коомдук Бирикмеси. Мында ЖА АКК менен TES Борбору 20 жыл бою ийгиликтүү жүзөгө ашырып келген долбоорлору жана элеттик максаттуу топтору менен сыймыктанып турса,  кийин түзүлгөндүгүнө карабай бир топ ийгиликтерди жараткан, үчилтик уюмдун бирөөсү болгон “Агролид” 10 жылдыгын белгиледи.

20 жана 10 жыл аралыгында аткарган жумуштары боюнча ар бир уюм кызыктуу баяндама жасашты. Андан сырткары ар бири өздөрүнүн өндүргөн продукцияларын көргөзмөгө коюшту.

Бул 3 уюм биргеликте «Кыргызстандагы консультациялык кызматтардын ассоциациясын» түзүштү. Биримдик Кыргызстандагы консультациялык кызмат көрсөткөн уюмдардын потенциалын өнүктүрүүнү алдына максат кылды. Башка консультациялык кызмат көрсөтүү жаатында иштеген жана элетти өнүктүрүүнү көздөгөн уюмдар үчүн да мүчөлүккө кирүүгө ассоциациянын эшиги ачык.

Юбилейге эл аралык жана жергиликтүү өнөктөш уюмдардын жетекчилери – GIZ, FAO, Helvetas, FSDS, ЦОКИ, «Мол-Түшүм» кооперативи, Био Сервис, КЕМП Ала-Тоо, Ош, Чүй, Ысык-Көл АККларынын жетекчилери, Эл Аралык эксперттер: Элизабет Катц, Торстен Свобода, Кыргыз Республикасынын Айыл чарба, тамак-аш өнөр жайы жана мелиорация министрлигинен өкүлдөр, 3 уюмдун адистери жана дыйкандар катышты. 

Үч уюмду дагы бир жолу 20 жана 10 жылдык юбилейи менен куттуктайбыз!!!

Насипа Мамасалиева

Европа Биримдиги жана Германия Өкмөтү Жалал-Абад облусунун аймактарын

 өнүктүрүүгө салым кошот

 2019-жылдын 29-октябрында «Аймактарды комплекстүү өнүктүрүү» программасынын алкагында 1,9 миллион евро өлчөмүндөгү грант алып жаткан жергиликтүү бейөкмөт уюмдар Жалал-Абад облусунун инклюзивдүү жергиликтүү экономикалык өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүү боюнча өздөрүнүн иш чараларын тартуулашат.

"Био Сервис" Коомдук фонду, “Юз оф Ош”, "Жалал-Абад АКК", “TES-центр", "Агролид", "Био Фермер"  жана "Коомчулукка негизделген туризм Кыргыз ассоциациясы  (КАТОС)" сыяктуу бейөкмөт уюмдар «Аймактарды комплекстүү өнүктүрүү» программасынын (Программа) алкагында гранттарды алышты. Аталган бейөкмөт уюмдар Программа тарабынан 2019-жылдын апрель айында жарыяланган долбоордук сунуштар сынагынын жеңүүчүлөрү. Алар жергиликтүү фермерлердин жана туристтик кызмат көрсөтүүчүлөрдүн улуттук жана эл аралык рыноктордо атаандаштыкка жөндөмдүүлүгүн жогорулатуу боюнча дараметин бекемдөө боюнча иштерин башташты. Аталган иш- чаралар туристик кызматтарды жолго коюу, айыл чарба продукцияларын өндүрүү, кайра иштетүү жана сатууну өркүндөтүү боюнча терең кенеш берүүнү камтыйт.

Бул өнөктөштүктүн башталышын белгилөө үчүн Программа өзүнүн жергиликтүү, улуттук жана эл аралык өнөктөштөрүн чогултат. Жолугушууда катышуучулар Программа жана бейөкмөт уюмдар менен өнөктөштүктүн алкагындагы кийинки үч жыл бою аткарыла турган иш чаралар жөнүндө маалымат алып, Жалал-Абад облусунун инклюзивдүү жергиликтүү экономикалык өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүү максатында тыгыз кызматташуу жана өз ара аракеттешүү боюнча багыттарды аныкташышат. Катышуучулардын арасында министрликтердин, Европа Биримдигинин (ЕБ), Германия Федеративдик Республикасынын, Өкмөттүн Жалал-Абад облусундагы ыйгарым өкүлүнүн аппаратынын, сегиз райондун мамлекеттик администрацияларынын, эл аралык уюмдарынын жана GIZ Германия Эл аралык кызматташтык коомунун өкүлдөрү болот. Жолугушууну Кыргыз Республикасынын экономика министринин орун басары Автандил Алыбаев, ЕБ элчиси Эдуард Ауэр жана Германиянын Кыргызстандагы элчиси Моника Иверсендер ачышат.

«Аймактарды комплекстүү өнүктүрүү» программасы Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH менен аткарылып, Европа Биримдиги жана Германиянын Экономикалык кызматташуу жана өнүктүрүү федералдык министрлиги (BMZ) менен биргеликте каржыланат. Жалпы бюджетти 11,3 миллион еврону түзүп, анын ичинен 9,8 миллион еврону ЕБ бөлгөн.  Программа 2018-жылдын октябрынан тартып 2022-жылдын ноябрына чейин иштейт. Программа айыл калкынын,  өзгөчө аялдардын, жаштардын жана Кыргызстандын түштүк аймактарындагы (Жалал-Абад облусуна өзгөчө көңүл буруу менен) калктын аярлуу топторунун киреше алуу мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүгө багытталган. Элет калкына инвестицияларды киргизүү, жергиликтүү дыйкандарды, туристик кызмат көрсөтүүчүлөрдү, жарандык коомдун жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын дараметин жогорулатуу аркылуу, программа инклюзивдик жергиликтүү экономикалык өнүгүүнү колдойт.

«Аймактарды комплекстүү өнүктүрүү» программасы Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH менен аткарылып, Европа Биримдиги жана Германиянын Экономикалык кызматташуу жана өнүктүрүү федералдык министрлиги (BMZ) менен биргеликте каржыланат. Жалпы бюджетти 11,3 миллион еврону түзүп, анын ичинен 9,8 миллион еврону ЕБ бөлгөн.  Программа 2018-жылдын октябрынан тартып 2022-жылдын ноябрына чейин иштейт. Программа айыл калкынын,  өзгөчө аялдардын, жаштардын жана Кыргызстандын түштүк аймактарындагы (Жалал-Абад облусуна өзгөчө көңүл буруу менен) калктын аярлуу топторунун киреше алуу мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүгө багытталган. Элет калкына инвестицияларды киргизүү, жергиликтүү дыйкандарды, туристик кызмат көрсөтүүчүлөрдү, жарандык коомдун жана жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарынын дараметин жогорулатуу аркылуу, программа инклюзивдик жергиликтүү экономикалык өнүгүүнү колдойт.

Гулзада кандайсынар, ийгиликтер менен куттуктайм,бул да болсо талыкпаган эмгектин натыйжасы.Эмгегинердин узурун коруп далай бийиктиктерди багынткыла

13 ноября в офисе ОФ "Био Сервис" прошла информационная встреча с организацией Всемирный центр Агролесоводства ИКРАФ (World Agroforesry Centre ICRAF) по проекту: Системы агролесоводства в орошаемом земледелии в Центральной Азии для повышения устойчивости к дефициту воды и изменению климата. Было сказано что деревья из тополя приносят доход в зависимости от возраста, стоимость одного дерева колеблится от 1000-2500сом. Этот доход компенсирует занятую деревьями площадь на полях. Более подробная информация на сайте: http://www.worldagroforestry.org

ICRAF является единственным учреждением, которое проводит глобально значимые исследования в области агролесоводства во всех развивающихся тропиках. Знания, полученные ICRAF, позволяют правительствам, агентствам по развитию и фермерам использовать возможности деревьев, чтобы сделать сельское хозяйство и источники средств к существованию более экологически, социально и экономически устойчивыми в масштабах.

Куттуктайбыз!!!

Областтын социалдык-экономикалык өнүгүүсүнө кошкон салымы, көп жылдык үзүрлүү эмгектери, иштериндеги жетишкен ийгиликтери жана 15-ноябрь айыл чарба жана кайра иштетүү өнөр жайы кызматкерлеринин кесиптик күнүнө карата жана САНСАЙ (MAAN IFOAM) Азыктанууну жакшыртууга багытталган айыл чарбасын  ийгиликтүү алып баргандыгы жана туура тамкатанууну жакшыртууга активдүү катышкандыгы үчүн Кыргыз Республикасынын өкмөтүнүн Жалал-Абад областындагы ыйгарым укуктуу өкүлүнүн аппататынын атынан АРДАК ГРАМОТАСЫ менен Жолдошов Болот Абдушарипович сыйланат. 

27-28-ноябрда Бишкекте Соода онор-жай палатасында "Органикалык чарба жургузуу, стандарттар" боюнча  соода палатасынын чакыруусу менен  "Био Сервис" коомдук фондунун жетекчиси Кудайбердиева Гулзада тарабынан тренинг отулуп жатат. Соода палатасынын ар бир облуста окулдору иш алып барат. Бул уюм жер-жерлерде ондуруучулор, кайра иштетуучулор менен иштегендиктен, органикалык стандарттардын талаптарын адистери терениреек билиши керектигине кызыкдар.

Гулзадага органикалык чарбаны жайылтууда, окутуп билим беруудо ийгиликтерди каалайбыз.

Бугун 29-ноябрда Бишкекте министерствонун окулдоруно,каржы министрлиги, стандарт уюмунун окурдоруно "Органикалык чарба жургузуу, органикалык стандарттар" боюнча "Био Сервис" коомдук фондунун жетекчиси Кудайбердиева Гулзада тренинг откоруп жатат.

Кыргызстанда органикалык чарба жургузууну жайылтуу идеясы 2010-жылдан башталып жер-жерлерде, облустардын борборлорунда кызыккан адистерге сабак отуп келгенбиз, бирок быйылкы жыл озгочороок болуп республикалык денгээлдеги министрликтерде иштегендердин кызыгуусу башталганы, республикабызда агрардык саясатта озгоруулор журо тургандыгынан кабар берип жатат.                                                                        Гулзада, берген билимин угуучуларга жугуп, органикалык чарба жургузгон фермерлерге коп колдоолор болсун!

Химиялаштыруу жана өсүмдүктөрдү коргоо департаментинин ишин жөнгө салуучу укуктук ченемдик актылар.

1. Кыргыз Республикасынын “Өсүмдүктөрдү химимялаштыруу жана коргоо жөнүндө” мыйзамы.
Ушул Мыйзам калктын ден-соолугун, жаныбарларды, айлана-чөйрөнү коргоо, жер кыртышынын, өсүмдүктөрдүн жана мал чарба продукциясынын булганыш кесепетинин алдын алуу же аны жоюу таламдарында өсүмдүктөрдү химиялаштыруунун жана коргоонун жалпы укуктук, экономикалык, экологиялык, социалдык жана уюштуруу негиздерин аныктайт.( Бишкек шаары, 1999-жылдын 25-январы N 12)
2. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2013-жылы 1-июлунун №390 токтому менен бекитилген “Кыргыз Республикасында пестициддерди жана агрохимикаттарды каттоо үчүн сыноолорду өткөрүү жана мамлекеттик каттоо жөнүндө жобону бекитүү тууралуу” токтому.
Бул Жобо Кыргыз Республикасында пестициддерди жана
агрохимикаттарды каттоо үчүн сыноолорго жана мамлекеттик каттоолорго тиешелүү эрежени жана тартипти белгилейт жана пестициддерди иштеп чыгуучулар, катталуучулар, ошондой эле илимий изилдөө мекемелери жана сыноолор системасына кирген башка уюмдар үчүн негизги документ болуп саналат.
3. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2011-жылдын 5-июлундагы
№ 361 “Айыл чарбасында пестициддерди коопсуз пайдалануу, сактоо жана кампага жыйноо боюнча нускаманы бекитүү жөнүндө” токтому.
Нускамада Бул Нускама тийиштүү техникалык регламент кабыл алынганга чейин пестициддерди сактоодо, пайдаланууда жана ташууда эмгектин коопсуздугунун жана гигиенасынын, өндүрүштүк санитариянын, өрт коопсуздугунун, айлана-чөйрөнү коргоонун жалпы эрежелерин белгилейт жана пестициддерди жана агрохимикаттарды өндүрүү, сатуу жана пайдалануу боюнча иш жүргүзүүчү бардык жеке жана юридикалык жактарга милдеттүү болот.
4. “Кыргыз Республикасында колдонууга уруксат берилген
пестициддердин жана агрохимикаттардын мамлекеттик каталогун бекитүү жөнүндө” Кыргыз Республикасынын Айыл чарба тамак-аш, өнөр жайы жана мелиорация министрлигинин 2018-жылдын 31- мартындагы №33 буйругу.
Пестициддерди жана агрохимикаттарды каттоо, аларды каталогго киргизүү-пестициддерди каттоонун, агрохимиялык ишкердикти уруксаттамалоонун (лицензирование) жана контролдоонун катуу системасы иштеген, КМШ мамлекеттерин кошуп эсептегенде дүйнөнүн бардык мамлекеттериндеги ташып келүүнүн жана колдонуунун милдеттүү процедурасы, ал менчиктин формасына карабастан, адамдардын саламаттыгын жана курчап турган чөйрөнү коргоо максатында мамлекеттик көзөмөлдү, ташып келүү жана айыл чарбасында пестициддерди, агрохимикаттарды коопсуз колдонууну контролдоону аткарууга мүмкүндүк берет.
Мамлекеттик каттоонун процедурасын жүргүзбөсө республикага, колдонууга тыюу салынган, контрафакттык, сапатсыз, адамдын саламаттыгына зыян келтире турган жана курчап турган чөйрөнү булгоочу пестициддер ташылып келинет.
5. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2012-жылдын 10-февралынын №85 токтому менен бекитилген “Мамлекеттик органдар, алардын түзүмдүк бөлүмдөрү жана ведомстволук мекемелери көрсөтүүчү мамлекеттик кызмат көрсөтүүлөрдүн бирдиктүү реестринин (тизмегин бекитүү жөнүндө)” токтомго ылайык төмөндөгү кызмат өрсөтүүлөр бекитилген:
Изилдөө, талдоо, баалоо жана экспертиза кызматын көрсөтүү боюнча Өсүмдүктөргө, жер кыртышына, сугат сууларына пестициддер менен агрохимикаттардын калдыктарына, ошондой эле алардын стандарттарга жана техникалык шарттарга туура келүүсүнө жана а/ч товар өндүрүүчүлөрүнүн билдирмелери боюнча жер кыртышында аш болуучу заттардын жана гумустун болушуна анализ жүргүзүү- акы төлөнүүчү кызмат .
Коопсуздукту жана сактоону камсыздоо боюнча
Зыянкечтерге каршы химиялык тазалоо (чегиртке жана америкалык ак көпөлөк)-акысыз;
Айыл чарбалык товар өндүрүүчүлөрдүн арыздары боюнча өсүмдүктөрдүн зыянкечтерине, илдеттерине жана отоо чөптөргө каршы химиялык иштетүү- акы төлөнөт.
6. Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2019-жылдын 9-октябрынын № 533 токтому Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2014-жылдын 3-июнундагы № 303 "Мамлекеттик органдар, алардын түзүмдүк бөлүнүштөрү жана ведомстволук мекемелери тарабынан жеке жана юридикалык жактарга берилүүчү мамлекеттик кызмат көрсөтүүлөрдүн стандарттарын бекитүү жөнүндө" токтомуна өзгөртүүлөрдү киргизүү тууралуу токтому менен жогоруда аталган кызмат көрсөтүүлөрдүн стандарттары бекитилген.

Айыл Чарба Министирлиги

9-11 декабря в городе Бишкек для членов Гражданского альянса SUN Кыргызстан прошел тренинг по мониторингу Закона КР "О защите грудного вскармливания детей и регулирование маркетинга продуктов и средств для искусственного питания". А так же полевой выезд по мониторингу детского питания  обозначенных продуктов.  Данный тренинг провели профессионалы своего дела Жылдыз Казакбаевна и Ажара Султановна. На данном тренинге участвовали из 7 областей КР.

ЗАКОН КЫРГЫЗСКОЙ РЕСПУБЛИКИ

от 17 декабря 2008 года № 263

О защите грудного вскармливания детей и регулировании маркетинга
продуктов и средств для искусственного питания детей

(В редакции Закона КР от 6 июля 2016 года № 99)

Целью настоящего Закона является охрана здоровья детей, в частности младенцев и детей младшего возраста, путем защиты и пропаганды грудного вскармливания детей, регулирования маркетинга продуктов и средств для искусственного питания детей.

Глава 1
Общие положения

Статья 1. Сфера действия настоящего Закона

Настоящий Закон регулирует отношения между государственными органами, органами местного самоуправления, юридическими лицами и гражданами в области защиты и пропаганды грудного вскармливания, а также распространения и продвижения продуктов и средств для искусственного питания детей.

Статья 2. Законодательство Кыргызской Республики о защите грудного вскармливания детей и регулировании маркетинга продуктов и средств для искусственного питания детей

Законодательство Кыргызской Республики в области защиты и пропаганды грудного вскармливания детей состоит из настоящего Закона, Конвенции о правах ребенка и других нормативных правовых актов Кыргызской Республики.

Если международными договорами и соглашениями Кыргызской Республики установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются правила таких договоров и соглашений.

Статья 3. Основные понятия и определения, используемые в настоящем Законе

Детская питательная смесь - продукт для искусственного питания младенцев и детей младшего возраста, молочного или подобного молоку животного или растительного происхождения, изготовленный промышленным способом в соответствии с требованиями, установленными законодательством Кыргызской Республики к качеству.

Дети младшего возраста - дети в возрасте от двенадцати месяцев до двух лет.

Младенец - ребенок в возрасте до двенадцати месяцев.

Маркетинг - продвижение, распространение, продажа обозначенных продуктов и средств, включая обеспечение связей с общественностью, а также информационное обеспечение.

Материалы и оборудование - медицинское или иное оборудование, средства для оказания медико-санитарной помощи и иные материалы, используемые организациями здравоохранения и учреждениями социального обеспечения.

Организации здравоохранения - государственные, муниципальные или частные медицинские учреждения или организации, занятые прямо или косвенно оказанием медико-санитарной помощи беременным женщинам, матерям младенцев и детей младшего возраста. В рамках настоящего Закона это понятие не включает аптеки или другие фармацевтические учреждения.

Продукты и средства для искусственного питания детей (далее - обозначенные продукты):

1) детская питательная смесь для младенцев и детей младшего возраста;

2) любой другой продукт, продаваемый или представленный каким-либо другим способом, пригодный для вскармливания младенцев до шести месяцев;

3) прикорм;

4) бутылочки для кормления, соски (рожки), соски-пустышки;

5) любые другие продукты, признанные уполномоченным государственным органом продуктами и средствами для искусственного питания детей, подпадающими под действие настоящего Закона.

Партии обозначенных продуктов - определенное количество обозначенных продуктов, предоставляемых производителем или распространителем в течение продолжительного периода времени безвозмездно или по низкой цене для социальных целей.

Производитель обозначенных продуктов - физическое или юридическое лицо, занимающееся производством обозначенных продуктов, указанных в настоящем Законе, осуществляющее сбыт продуктов непосредственно или через распространителей, а также через контролируемых или сотрудничающих с ним лиц.

Прикорм - любой продукт, изготовленный промышленным или иным способом, используемый в качестве дополнения к грудному молоку или детским питательным смесям.

Продвижение обозначенных продуктов включает в себя:

1) рекламирование обозначенных продуктов;

2) проведение специальных выставок, предоставление различных способов скидок на цены на обозначенный продукт (распродажа, продажа ниже себестоимости, продажа с нагрузкой), предоставление обозначенного продукта в качестве приза или подарка;

3) предоставление одного или более образцов обозначенного продукта любому лицу;

4) передача в дар и распространение любых информационных и образовательных материалов по идеализации потребления обозначенных продуктов;

5) иные виды деятельности, прямо или косвенно направленные на поощрение покупки или использования обозначенного продукта.

Распространитель обозначенных продуктов - физическое или юридическое лицо, занимающееся сбытом оптом или в розницу обозначенных продуктов.

Работники организаций здравоохранения - физические лица, работающие в организациях здравоохранения, а также обслуживающий персонал и иные лица, работающие на добровольных началах.

Рекламирование обозначенного продукта - представление информации об обозначенном продукте с целью содействия его продаже или передаче, включая использование печатных, электронных средств массовой информации, телекоммуникационных и иных средств связи, а также представление эмблем, рекламных щитов, объявлений, иллюстраций или иных образцов.

Учреждения социального обеспечения - детские интернаты, детские дома (ясли), дома ребенка и другие подобные учреждения, основанные на государственной, муниципальной и частной форме собственности.

Этикетка - любые наклейка, клеймо, марка, графический или другой описательный материал ручной работы или напечатанный, сделанный по трафарету или в виде тиснения, или отпечатка, или наклеенный на упаковку обозначенных продуктов.

Глава 2
Государственная защита грудного вскармливания детей

Статья 4. Гарантии защиты грудного вскармливания детей

1. Государство гарантирует защиту прав, свобод и интересов беременных женщин, кормящих матерей и их детей, осуществляемую через структуру государственных органов.

Помимо мер по защите трудовых, семейных, социальных и иных прав беременных женщин и кормящих матерей, установленных законодательством Кыргызской Республики, указанные категории лиц имеют право на следующие льготы:

- внеочередное обслуживание в медицинских учреждениях, предприятиях торговли и общественного питания независимо от форм собственности и ведомственной подчиненности;

- внеочередное приобретение билета на любые виды транспорта;

- бесплатное пользование услугами комнат матери и ребенка, относящихся к железнодорожным вокзалам, аэропортам, автовокзалам, автостанциям и автопавильонам;

- бесплатный провоз грудных детей и детей младшего возраста воздушным, водным, железнодорожным, городским пассажирским транспортом и автомобильным транспортом общего пользования.

1. В целях создания благоприятных условий кормящим матерям в органах государственной власти и местного самоуправления, а также на предприятиях, в учреждениях и организациях независимо от форм собственности предусматриваются специальные помещения для матери и ребенка.
2. Защита грудного вскармливания детей обеспечивается государственными органами, органами местного самоуправления в рамках делегированных государственных полномочий путем ограничения маркетинга обозначенных продуктов, а также установления условий качества, доступности информации об их использовании.
3. Государственные органы в пределах своей компетенции обязаны на основании и в порядке, установленных законодательством Кыргызской Республики, обеспечивать защиту грудного вскармливания детей.

Органы местного самоуправления обеспечивают защиту грудного вскармливания детей в рамках делегированных государственных полномочий и в порядке, установленном законодательством Кыргызской Республики.

(В редакции Закона КР от 6 июля 2016 года № 99)

Статья 5. Требования к обозначенным продуктам

1. Обозначенные продукты должны соответствовать требованиям безопасности, устанавливаемым в технических регламентах, а до их введения - в нормативных правовых актах Кыргызской Республики.
2. Надзор за соблюдением технических регламентов, а до их введения - нормативных правовых актов Кыргызской Республики, осуществляется в порядке, установленном законодательством Кыргызской Республики, специально уполномоченным государственным органом исполнительной власти, обеспечивающим санитарно-эпидемиологический надзор.

Статья 6. Ограничение маркетинга обозначенных продуктов

1. Производители и распространители обозначенных продуктов осуществляют маркетинг продуктов и средств для искусственного питания детей с ограничениями, установленными настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Кыргызской Республики.
2. Запрещается осуществлять продвижение обозначенных продуктов, в том числе в местах оптовой и розничной торговли и в организациях здравоохранения.
3. В случаях когда по медицинским и социальным показаниям детям рекомендованы обозначенные продукты, только медицинские или социальные работники вправе демонстрировать их родителям или другим членам семьи либо другим лицам использование обозначенных продуктов.
4. Производителям и распространителям обозначенных продуктов запрещается финансировать мероприятия, конкурсы, консультирование любыми способами мероприятий, предназначенных для беременных и кормящих женщин, а также безвозмездно оказывать услуги организациям здравоохранения, имеющим отношение к использованию обозначенного продукта.

Статья 7. Ограничение распространения и поставок обозначенных продуктов

1. Обозначенные продукты предоставляются и используются в организациях здравоохранения и учреждениях социального обеспечения только для тех детей, которые вынуждены получать искусственное питание. Закуп обозначенных продуктов данными организациями осуществляется в соответствии с требованиями настоящего Закона и в порядке, установленном законодательством Кыргызской Республики.
2. Производители и распространители обозначенных продуктов не вправе осуществлять их дарение или продажу организациям здравоохранения по низкой цене, которая не должна быть ниже восьмидесяти процентов по сравнению с розничной ценой.

Учреждениям социального обеспечения, в том числе интернатам, детским домам, а также домам ребенка обозначенные продукты могут быть предоставлены в качестве дара или по низкой цене, которая не должна быть ниже восьмидесяти процентов по сравнению с розничной ценой.

1. Производители и распространители обозначенных продуктов не вправе передавать беременным женщинам, матерям младенцев и детей младшего возраста или другим членам их семей образцы обозначенных продуктов или иные предметы, которые могли бы способствовать применению этих продуктов.
2. Производители и распространители обозначенных продуктов вправе передавать организациям здравоохранения в качестве дара или пожертвований материалы и оборудование, на которых могут быть указаны наименование производителя или его условное обозначение, но запрещается указывать на них название торговой марки обозначенных продуктов.
3. Запрещаются продажа или иное отчуждение обозначенных продуктов в аптеках при организациях здравоохранения.

Статья 8. Требования к этикеткам обозначенных продуктов

1. Любой обозначенный продукт может распространяться только в случае, если информация на его упаковке или этикетке соответствует требованиям, установленным настоящим Законом и другими нормативными правовыми актами Кыргызской Республики. Каждая партия завозимого обозначенного продукта подлежит обязательной сертификации, осуществляемой государственными уполномоченными органами, в том числе Министерством здравоохранения Кыргызской Республики, в соответствии с требованиями законодательства Кыргызской Республики.
2. На этикетках обозначенных продуктов не должно быть фотографий, рисунков или других графических изображений, предназначенных для каких-либо иных целей, кроме ознакомления со способами их приготовления. На этикетках не должны использоваться изображения и тексты, идеализирующие потребление обозначенных продуктов.
3. Производители и распространители обозначенных продуктов обязаны предоставить на каждой упаковке продукта информацию, напечатанную на государственном или официальном языке, которую нельзя было бы легко отделить от изделия.

Этикетка должна быть напечатана типографским способом, шрифтом одного размера, быть ясно читаемой посредством понятного графического изображения. На этикетке должно содержаться указание о преимуществе исключительно грудного вскармливания, применении обозначенного продукта только по предписанию работника организации здравоохранения согласно инструкции по его применению, на возраст ребенка, после которого обозначенный продукт рекомендуется к употреблению; предупреждение об инфицировании детской питательной смеси, при неправильном приготовлении которой, введении ее до рекомендуемого возраста или нарушении условий хранения возрастает риск возникновения заболеваний у детей.

1. На этикетке обозначенных продуктов должна содержаться информация о составе продукта и содержании в нем питательных веществ, об условиях хранения (с учетом климатических условий) до и после открытия упаковки, указаны номер партии, дата изготовления, срок годности, наименование производителя и распространителя, а также их точные адреса.
2. Иными нормативными правовыми актами Кыргызской Республики, в том числе разработанными на основании международных договоров, вступивших в законную силу, в порядке, установленном законодательством Кыргызской Республики, могут устанавливаться дополнительные требования к упаковке и содержанию этикеток обозначенных продуктов.
3. Запрещается импортировать или распространять обозначенные продукты, если их этикетка не соответствует требованиям, установленным настоящей статьей и другими нормативными правовыми актами Кыргызской Республики.

Глава 3
Пропаганда грудного вскармливания детей

Статья 9. Пропаганда грудного вскармливания детей

1. Пропаганда грудного вскармливания детей обеспечивается государственными органами и органами местного самоуправления путем распространения информации о пользе грудного вскармливания для здоровья детей, женщин и семьи.

Государство обеспечивает создание благоприятных условий для исключительно грудного вскармливания детей в возрасте до шести месяцев и последующего продолжения грудного вскармливания детей в течение двух и более лет.

1. Организации здравоохранения обязаны участвовать в разработке и реализации государственной политики по защите и пропаганде исключительно грудного вскармливания детей, особенно детей в возрасте до шести месяцев, в порядке, установленном законодательством Кыргызской Республики.
2. Государственные органы и органы местного самоуправления через средства массовой информации и иными способами информируют граждан о настоящем Законе.

Порядок информирования граждан о пользе грудного вскармливания детей определяется Правительством Кыргызской Республики.

Статья 10. Информация и просвещение

1. Государственные органы и органы местного самоуправления организуют обеспечение заинтересованных лиц объективной информацией о пользе грудного вскармливания детей. Министерство здравоохранения Кыргызской Республики обеспечивает проведение соответствующих информационных и образовательных курсов для беременных женщин и кормящих матерей.
2. Информационные и образовательные материалы по питанию младенцев и детей младшего возраста, представленные в письменной, аудио- или визуальной форме и предназначенные для распространения среди беременных женщин, матерей младенцев и детей младшего возраста, должны быть написаны на государственном и официальном языках и содержать четкую информацию по следующим вопросам:

1) питание беременных женщин, кормящих матерей, подготовка их к организации питания детей и меры по его поддержанию;

2) важность и полезность исключительно грудного вскармливания детей в течение шести месяцев и последующего продолжения грудного вскармливания в течение двух и более лет;

3) важность введения прикорма, начиная с шестимесячного возраста;

4) возможность приготовления прикорма в домашних условиях с использованием местных продуктов;

5) отрицательное влияние на грудное вскармливание введения раннего частичного кормления из бутылочек;

6) трудности, возникающие при возврате к грудному вскармливанию;

7) правильное использование в случае необходимости обозначенных продуктов и средств.

Информационные материалы об употреблении обозначенных продуктов должны также содержать сведения о социальных и финансовых условиях их использования. Они должны предупреждать об инфицировании детской питательной смеси, при неправильной технологии приготовления которой, введении ее до рекомендуемого возраста либо нарушении условий хранения возрастает риск возникновения заболеваний у детей, о последствиях нерационального питания и неадекватных методов кормления, в особенности, неправильного употребления обозначенных продуктов.

1. Информационные материалы об обозначенных продуктах не должны содержать изображений или текстов, идеализирующих использование обозначенных продуктов.
2. Производители обозначенных продуктов и их представители должны ознакомить работников торговых организаций с настоящим Законом и с обязанностями, возлагаемыми на них в соответствии с его требованиями.

Статья 11. Работники организаций здравоохранения

1. Работники организаций здравоохранения должны пропагандировать и защищать исключительно грудное вскармливание детей до шестимесячного возраста, а также информировать беременных, кормящих женщин, других членов их семей и иных лиц о пользе продолжения грудного вскармливания детей в течение двух и более лет.
2. Производители и распространители обозначенных продуктов не имеют права предоставлять образцы обозначенных продуктов работникам организаций здравоохранения, за исключением случаев, когда это необходимо для профессиональной оценки качества продукта или научных исследований.
3. Работники организаций здравоохранения и члены их семей не вправе распространять обозначенные продукты, а также получать за это вознаграждение в денежной или в какой-либо иной форме, включая, в частности, стипендии, гранты на научные исследования, финансирование заседаний, семинаров, курсов повышения квалификации или конференций.

Глава 4
Заключительные положения

Статья 12. Уполномоченные государственные органы по обеспечению защиты, пропаганды грудного вскармливания детей и регулированию маркетинга обозначенных продуктов

Правительство Кыргызской Республики для обеспечения целей защиты, пропаганды грудного вскармливания детей и регулирования маркетинга обозначенных продуктов уполномочивает соответствующие государственные органы, которые обеспечивают реализацию положений настоящего Закона, в том числе организацию мониторинга соблюдения и разъяснения нормативных правовых актов, регулирующих защиту, пропаганду грудного вскармливания детей и маркетинг обозначенных продуктов, а также осуществляют надзор за деятельностью производителей и распространителей обозначенных продуктов.

Статья 13. Поддержка институтов гражданского общества

1. Граждане и некоммерческие организации вправе принимать участие в разработке и принятии решений по вопросам защиты и пропаганды грудного вскармливания детей.
2. Указанные в части 1 настоящей статьи лица вправе участвовать в осуществлении мониторинга исполнения законодательства Кыргызской Республики, регулирующего защиту и пропаганду грудного вскармливания детей, обращать внимание производителей и распространителей обозначенных продуктов на деятельность, не совместимую с требованиями настоящего Закона.

Статья 14. Международное сотрудничество

Государство содействует развитию международного сотрудничества государственных органов и некоммерческих организаций, обеспечивает выполнение вступивших в установленном законом порядке в силу норм международных договоров и соглашений, участником которых является Кыргызская Республика, в сфере охраны и защиты прав детей.

Статья 15. Ответственность за нарушение настоящего Закона

Лица, нарушающие настоящий Закон или препятствующие его исполнению, несут ответственность, предусмотренную законодательством Кыргызской Республики.

Статья 16. Вступление в силу настоящего Закона

1. Настоящий Закон вступает в силу по истечении трех месяцев со дня подписания.
2. Правительству Кыргызской Республики привести свои нормативные правовые акты в соответствие с настоящим Законом в течение трех месяцев со дня вступления его в силу.

Саламатсыздарбы кесиптештер!

Менин аты жонум Бакыт Чойтонбаев ИК областынын Тон районунда жайгашкан Боконбаев айылынын тургуну жана "Манжылы" Эко-Этно бозуй эсалуу жайынын уйуштууруусу болом.

МААН платформасына Биосервис уйумунун адиси Болот мырзынын жана  Ысык-Кол органик кооперативинин жетекчиси Сонун эжекенин рекомендациялары аркылуу кирдим.

Кыргызстаныбыздын жана Борбоор  Азия бойунча тоолуу айылдарда туруктуу туризмди  жана органикалык айыл чарбаны онуктуруу бойунча сиздер менен бирге маалымат, тажрыйба алышып кызматташуу менен салым кошууга кызыктарбыз. 

Келе жаткан 2020 жыл ынтымактын, тынчтыктын жана онугуунун жылы болсун деп баарынарды келе жаткан жаны жылынар менен куттуктайм!!!

14-16-январда Бишкек шаарында Жарандык Альянс тарабынан "Бей окмот уюмдардын жарандык коом менен байланышы" деген темада 3 кундук тренинг болду. Тренинге Жарандык Альянс  мучо болгон бей окмот уюмдардын окулдору катышты, анын катарында мен да болдум. Тренингди Кыргызстанга белгилуу медиаэксперт Торалиева Гульнура мазмундуу жана кызыктуу откорду. Бул тренингди откоруунун максаты ушул уюмга мучо уюмдардын кызматкерлеринин потенциалын которуу. 

Бул тренингден алган билимдер келечекте оз жемишин берет.

Кытайда жаныдан табылган вирус эпидемияга айланышы мумкун

Кытайдын саламаттыкты сактоо тармагынын адистери "2019-nCoV" деген атка конгон жаңы вирус мутация болуп, андан ары кеңири тарашы мүмкүн экенин эскертти.

Кытай бийлиги вирустун жайылышын токтотуу үчүн кошумча чараларды ишке киргизүүдө. Вирус аныкталгандан бери 440 киши вирусту жуктурду. Кытайдын Улуттук саламаттыкты сактоо комиссиясы вирустун жайылышын алдын алууда өлкө "кооптуу чекте турганын" моюнуна алды.

Ухань шаарында транспорттук каттамдар токтотулду деп билдиришуудо.

Биздин олко Кытай менен соода сатык алакасы бар олко, ошондуктан сак болуу керек.

Вирус тууралуу эмне белгилүү?

Кытай бийлиги жана Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму вирус жуктургандардын анализин алып, инфекция коронавируска алып барарын аныктаган. Коронавирустарга ар түрдүү вирус кирет, бирок алардын алтоо гана адамга жугат (эми жетөө).

2002-жылы коронавирустун жайылышынан улам Кытайда 8098 киши пневмонияга же өпкө оорусуна чалдыгып, 774 киши көз жумган. Коронавирустун коркунучу ар түрдүү: инфекция жөнөкөй сасык тумоодон тарта өлүмгө чейин жеткирет.

Жаңы вирустар байма-бай пайда боло берет. Буга чейин мурда байкалбаган вирустар негизинен жаныбарлардан жуккан. Маселен, "Жакынкы Чыгыш респиратордук синдрому" адамга төөлөрдөн жуккан. 2012-жылдан бери бул синдром 2494 кишиден табылган, алардын 858 каза тапкан. 

Алынган булагы: BBC Кыргыз кызматынын берген маалыматы

Уважаемые коллеги! Хочу поделиться с опытом нашего эксперта - специалиста из США, Росс Пенхалегона, который не раз проводил практические тренинги по обрезке плодовых деревьев. Оно сам в рамках программы Фермер к фермеру проводит очень много тренингов по всему Кыргызстану и Таджикистану. Вошел в доверие крупным фермерам благодаря очень простым но в то же время результативным советам которые поделился и с нами. 

Согласно его советам сейчас самое время проводить обрезку плодовых деревьев так как все деревья находятся в спячке. Квалифицированные мастера иногда проводят обрезку и летом но с осторожностью. Нельзя делать обрезку весной или осенью так как в то время есть большой риск заражения деревьев разными болезнями которые значительно могут повредить ваши плодовые деревья. 

В рамках одного из наших реализованных проектов мобильная сервисная бригада проводила обрезку сада в верхней зоне Сузакского района. Далее некоторые фото сделанные вовремя обрезки:

Не упустите время обрезки уважаемые коллеги! Как говорил Росс: правильная обрезка помогает удвоить урожайность дерева, омолаживает его, придает красивый вид. Кроме того обрезка это дополнительный источник дров для отопления на следующий год так как нужно убрать сломанные, высохшие или те ветви которые могут вызвать болезнь у дерева! удачи в дачных работах!

маалыматтар №1 командага кочурулду.

Жарыя!

16-март куну саат 14:00 до «Органикалык чарба жургузуу, топурактын асылдуулугун жогорулатуу жолдору» деген темада вебинар болот. Вебинарды тренер Жолдошов Болот алып барат.

Вебинардын ссылкасы:    Please join my meeting from your computer, tablet or smartphone.
https://global.gotomeeting.com/join/463881925

New to GoToMeeting? Get the app now and be ready when your first meeting starts:
https://global.gotomeeting.com/install/463881925

Катталууну, активдуу катышууну унутпаныздар!

Жарыя!

19-март куну саат 14:00 до «Эчкини асыроо жана ыландардын алдын алуу» деген темада вебинар болот.

Вебинарды тренер Жолдошов Болот алып барат.

Вебинардын ссылкасы:    Please join my meeting from your computer, tablet or smartphone.
https://global.gotomeeting.com/join/463881925

New to GoToMeeting? Get the app now and be ready when your first meeting starts:
https://global.gotomeeting.com/install/463881925

Катталууну, активдуу катышууну унутпаныздар!

Урматтуу  АКК лар!

23.04.2020-жылы саат 14:00 до  №1 тренерлер командасы " Маркетинг кошумча нарк чынжырчасы" боюнча  вебинар откорот.

вебинардын ссылкасы бул:

 https://global.gotomeeting.com/join/68120198 

бул ссылка боюнча кечикпей кирип катталып, катышуунарды суранабыз.

Урматтуу АКК лар!

24.04.2020-жылы саат 14:00 до №1 тренерлер командасы " Маан платформасына катталуу, кенештер" боюнча вебинар откорот.

вебинардын ссылкасы бул:

https://global.gotomeeting.com/join/875337781

бул ссылка боюнча кечикпей кирип катталып, катышуунарды суранабыз.

Урматуулар 

Сламатсынарбы мен жаныдан эле кошулдум сиздердин платформанарга. Таанышып чыгып андан сон регистрациядан отум.

айыл чарба тармагына жана ден соолук жагына ото коп конул буруп жатыпсынар. Ошол себебптен менда оз салымымды кошкум келет жана сиздер менен ушул платформаны элге жайылтсам дейм. Био Сервис уюмунун кызматкерлеринен ушул платформа жонундо угуп таанышы катталып жатам...

Ото коп материалдар бар экен платформада дыйкандарга жана карапайым элге...

Укпадым дебегиле туугандар,

Кыргызстанга Индонезиядан эт багытындагы букалардын жана текелердин жогорку сапатта тоңдурулган уруктары алып келинди. Бул туурасында Айыл чарба, тамак-аш жана мелиорация министрлиги билдирди. 

Эки өлкөнүн өкмөтү жана Ислам өнүктүрүү банкынын кызматташуу меморандумунун негизинде 12 500 доза жогорку сапатта тоңдурулган урук алып келинди. Анда эт, сүт багытындагы симентал, ангус, брахман уруктары жана сендуро, боер сүттүү эчкилердин уруктары келди. Уруктарды алууну каалаган фермерлер министрликтин Биотехнологиялык борборуна кайрылып, алса болот.

Саламатсыздарбы

Мирлан жакшы маалымат экен, буюрса мал чарбачылыгын онуктуруу боюнча сапатка отуу жолдору башталып аткандай.

Анан бул уруктардын баалары ото эле кымбат эмеспи баасы фермерлер учун кандай?

Ошол боюнча маалымат болсо жазып койсонор да жакшы болот эгер болсо да

Мирлан Ассолому Алейкум! жакшы жанылык кабар экен, уккан кулак суйунот тм эле менин малдарым учун келгендей. Анан Брахман деген порода бизде не кылат билбейм, ал деген тропик жерлерге климатташтырылган болуш керек эле, уй менен индия уйун аргындаган беле Мирлан. Дагы эчкилердин уруктары келгени абдан жакшы кабар, толук дареги боюнча маалыматтты вотсап группага жуктоп койчу

Саламатсыздарбы урматтуу туугандар,

Бизде таза,сапатуу кочоттордун турлору келип тушкон,

Атайын бак тигип,келечекте бакчылыкты онуктуром деген ишкер,фермерлерге атайын сунуш кеп-кенештерди берип жатабыз,

Сатып эле тим болбостон даарылоосуна,бутоо,кароосуна атайын даары каражаттарын сунуштайбыз

Маалымат учун бадам кочотун Жалал-Абад шаарында Болотова Алтынай эжеке

питомникте остуруп сатат байланышсаныздар болот

2021-жылдын 18-19-мартында  Жалал-Абад шаарындагы "Бишкек" мейманканасынын кичи залында Потенциалды Өнүктүрүү Программасы боюнча № 1 тренерлер командасына караган айылдык кызмат көрсөтүүчүлөрдүн 2-окуусу өтөт.

АКК лардын окуусунун Программасы боюнча  чакан долбоорлордун аткарылыш абалы, алдыда коюлган милдеттер боюнча талкуулар өтөт.

Жыйынтыгында айылдык кызмат көрсөтүүчүлөргө сертификаттар берилет

Бизде Азык-түлүк коопсуздугу жана тамактануу боюнча талкуу жүрүүдө,сунуш-пикирлерди күтөбүз.

22-24-октябрь куну Бишкек шаарында “Оп Майда” органикалык азык тулуктордун жарманкеси -экофестиваль ФОД “Bio kg”, “Био Сервис” коомдук фонду  тарабынан откорулуп жатат.

Фестивалдын негизги демоорчулору ИФОАМ Буткул Дуйнолук Органикалык Кыймыл Федерациясы, ФАО, GIZ .

Бул фестивалда органикалык азык тулуктордун жарманкеси болуп жер-жерлердеги “Органикалык Аймактар”, “Азыктанууну жакшыртууга багытталган айыл чарбасы” долбоорунун алкагында чакан долбоорду ишке ашырган айылдык кызмат корсотуучулор, тренерлер катышты.

“ОП МАЙДА” экофестивалга “Азыктанууну жакшыртууга багытталган айыл чарбасы” долбоорунун алкагында “Туура жана туркундоштуруп тамактануу” боюнча иштеген активдуу тренерлер жана АККлар катышты. Фестивалда оздору ондургон сапатуу, коопсуз продукцияларын Бишкектин жашоочуларына сунуш кылышты.

Оп Майда жарманке БИО Kg федерациясы тарабынан уюштурулуп,айыл чарба министрлиги тарабынан колдоосу менен уюштурулду

“Азыктанууну жакшыртууга багытталган айыл чарбасы” долбоорунун алкагында Ала-Бука районунда айылдык кызмат корсотуучу болуп иштеген, сөөлжан багып, биогумус өндүргөн Алымов Адылбек  “Азык түлүк жана экологиялык коопсуздук үчүн!” бир мандаттуу Ала-Бука, Чаткал райодорунан Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлигин койду.

Адыл Алымов айыл чарба өндүрүшүн жакшыртуу максатында жергиликтүү органо-минералдык глауканитти  майдалап айыл чарба эгиндерине жер семирткич катары колдонууну жолго коюу менен дыйкандардын түйшүгүн жеңилдетүү боюнча иштерди жолго коюп жатат.

Экологияны ар кандай таштандылардан сактоо, элдерди коопсуз азык түлүк менен камсыздоо  ден соолук, жашоону жакшыртууга салым кошом деген ниети бар.

28-ноябрь Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешине шайлоо  күнү Алымов Адылбекке ийгилик каалайбыз!

14-МАРТ КУНУ "БИО СЕРВИС" коомдук фондунун жетекчиси Кудайбердиева Гулзада  "Дубай ЭКСПО"  коргозмосу менен таанышып келди.

Бул ДУБАЙ ЭКСПО коргозмосу 1.10.2021-жылы ачылган 31-март 2022-жылга чейин болот.

Коргозмогө 195 олко катышууда, мындан башка дуйно жузундогу  чон чон кампаниялар оздорунун жетишкендиктерин тааныштыра алышат. Максаты Мумкунчулук түзуу, Мобилдуулук, Туруктуу Онугуу

ДУБАЙ ЭКСПО  коргозмосундо Кыргызстан  да катышты.

Кыргыздын боз уйу тигилип тиешелуу жасалгалары менен коюлуптур.

Кыргызстанда ондурулгон  азыктар, дары чоп чайлар, бал, кол менен жасалган буюмдар коюлган.

ДУБАЙ ЭКСПО боюнча Кыргызстандын экспонаттары менен бул видеодон таанышсанар болот.

WhatsApp Video 2022-03-18 at 09.25.01.mp4 

Айыл чарба министрлигинин маалыматына ылайык, өлкөнүн азык-түлүк коопсуздугуна тогуз продукция кирет. Кыргызстан анын үчөөсү менен гана өзүн камсыздайт. Ага сүт, жашылча, картошка кирет. Калган алтоо — эт, жумуртка, тоок эти, буудай, өсүмдүк майы, кант дефицит. Ошондуктан башка жактан импорттолот.
Мисалы, этти көп жейбиз деген Кыргызстанда бир жылга 408,9 миң тонна эт керектелет. Бирок республикада 278,8 миң тонна эле өндүрүлүп, 130,1 тонна эт жетишсиз.
Ошондой эле өсүмдүк майы менен өзүбүздү 11,7 пайызга гана камсыздайбыз.
Ал эми жашылча, картошка, сүт азыктары керектелүүчү көлөмдөн ашыкча өндүрүлөт.

УКМК: Жылдык жүгүртүүсү 140 миллион сомдон ашык жашыруун цехтердин мыйзамсыз иштерине бөгөт коюлду

 УКМК тарабынан республикалык бюджетке зыян келтирген кылмыштарды ачууга жана бөгөт коюуга багытталган ыкчам-издөө иш-чараларын уюштуруунун натыйжасында, ошондой эле өлкөнү азык-түлүк менен камсыз кылуу, сүт даярдоо боюнча жашыруун цехтердин ишине бөгөт коюлду.
 Такталгандай, сүт өндүрүүчүлөр узак убакыт бою фермерлер менен сүт заводдорунун ортосунда ортомчу болушуп, алар элден сүттү арзан баада сатып алып, дыйкандарга сүттү түздөн-түз завод-фабрикаларга жеткирүүгө тоскоолдук кылып келишкен. 
  Жүргүзүлгөн ыкчам-тергөө иш-чараларынын жүрүшүндө, сүт сатып алуучулар антисанитардык шарттарда максималдуу пайда алуу максатында үй шартында быштак жана кычкыл сүт азыктарын өндүрүү үчүн чийки сүттү Бишкек шаарынын ири базарларында сатуу менен алгачкы иштетүүнү жүргүзүшүп, андан кийин алар сүт заводдоруна жеткирилгендиги  аныкталган.
  Мындан сырткары, сүт өндүрүүчүлөр салыктарды төлөөдөн качуу максатында кирешенин иш жүзүндөгү суммасын атайылап жашырышкан. Жашыруун цехтердин ишмердүүлүгү жылына 140 миллион сомдон ашык болгондугун, мында салыкка келтирилген алдын-ала зыяндын суммасы 34 миллион сомго жакынды түзгөн.
   2023-жылдын 10-майында сотко чейинки өндүрүш иштеринин алкагында, чийки сүт өндүрүүчүлөрдүн ишмердүүлүгүн уюштуруучуларынын бири «А.М.» аттуу жаран кармалып, КР Кылмыш-процессуалдык кодексинин 96-беренесине ылайык КР    УКМКнын тергөө камак жайынын убактылуу кармоочу жайына киргизилген.
  Учурда Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине караштуу Мамлекеттик салык кызматы тарабынан республикалык бюджетке келтирилген зыяндын көлөмүн аныктоо боюнча сатып алуу агенттеринин ишмердүүлүгүнө салыктык текшерүү жүргүзүлүүдө.
  КР УКМКнын Чүй облусу боюнча башкармалыгы тарабынан сүт азыктарын өндүрүүчү ири ишкерлердин жана бул мыйзамсыз ишке тиешеси бар адамдардын катыштыгы бар адамдарды аныктоо боюнча кошумча ыкчам-тергөө иш-чаралары жүргүзүлүп жатат.
----------------------------
ГКНБ: Пресечена незаконная деятельность подпольных цехов, с годовым оборотом более 140 млн. сомов

  ГКНБ Кыргызской Республики, в результате организации оперативно-розыскных мероприятий направленных на выявление и пресечение преступлений наносящих ущерб республиканскому бюджету, а также продовольственной безопасности страны пресечена деятельность подпольных цехов по заготовке молока. 
  Установлено, что заготовщики молока на протяжении длительного периода времени выступали посредниками между фермерами и молочными фабриками, которые скупали молока у населения по заниженной стоимости,                   не давая возможности фермерам напрямую поставлять молока фабрикам.  
  Так, в ходе проведения следственно-оперативных мероприятий установлено, что скупщики молока для извлечения максимальной прибыли в антисанитарных условиях проводили первичную переработку молочного сырья для производства сыров и кисло-молочной продукции в домашних условиях с реализацией на крупных рынках г.Бишкек, после чего поставляли на молочные фабрики. 
   Кроме того, заготовщики молока в целях уклонения от уплаты налогов намерено скрывали фактическую сумму выручки.  Установлено, что оборот подпольных цехов составлял более 140 млн. сомов в год, где сумма предварительного ущерба в виде неуплаты налогов составляет порядка  34. млн. сомов. 
 10 мая 2023 года в рамках расследования досудебного производства задержан один из организаторов деятельности заготовщиков молочного сырья «А.М.», который в порядке ст.96 УПК КР водворен в ИВС СИЗО ГКНБ КР. 
  В настоящее время со стороны Государственной налоговой службы при МФ КР проводиться налоговая проверка деятельности заготовщиков для определения суммы ущерба нанесенного республиканскому бюджету. 
 УГКНБ КР по Чуйской области проводятся дополнительные следственно-оперативные мероприятия по установлению причастности крупных производителей молочной продукции и лиц причастных к указанной незаконной деятельности.